Onderwerp van de dag: the metaverse. Vincent Buyssens navigeert samen met ons doorheen deze nieuwe ‘wereld’. Het werd een gesprek met een unieke, maar ook kritische noot over de toekomst van het internet. Daarnaast deelt Vincent ook een aantal unieke tips voor bedrijven die zelf in the metaverse willen duiken.

In het alledaagse leven is Vincent een creative digital strategist, digital nomad, maar bovenal: een navigator in the metaverse. Waarom navigator? “Ik ben eigenlijk in de voetsporen van mijn vader getreden. Mijn vader was kapitein. Ik heb zeevaartschool gedaan, maar dat was geen succes. Uiteindelijk vond ik toch mijn bestemming: navigator zijn doorheen web 3, de metaverse, en sociale media.”

Waarom ook sociale media? “Sociale media was de laatste jaren voor de meeste mensen meer begrijpbaar en behapbaar, maar wat er nu aankomt is zo’n nieuw paradigma. Het is een soort storm waardoor mensen moeten leren navigeren.”

Vincent zijn verhaal begint 15 jaar geleden op een plaats waar het virtuele en fysieke leven samenkomen: online videogames. “Dat zijn eigenlijk de voorgangers van wat the metaverse nu is.”

“Toen ik afstudeerde als journalist, zag ik social media op mij afkomen. Ik heb me meester gemaakt van sociale media om verhalen te vertellen. In 2013 ging ik bijvoorbeeld naar The Web Summit in Dublin - het walhalla voor alle tech startups - om daar Facebook live reporting, avant la lettre, te doen. Toen ben ik eigenlijk verliefd geworden op sociale media.”

“Wat mij altijd aantrok aan sociale media, zijn communities en de kracht om ze te mobiliseren. In 2016 is het mij, samen met een paar vrienden, gelukt om 16.000 Pokémon Go-spelers naar de Zoo van Antwerpen te lokken. Heel die rage heb ik bespeeld. Ik heb sociale media altijd al gebruikt om mensen te mobiliseren,” vertelt Vincent. “Mijn hoogtepunt - ik weet niet of ik het ooit zal overtreffen - vond plaats in 2018. Ik heb mijn favoriete televisieshow, The Expanse, kunnen redden aan de hand van een globale campagne via Discord, Twitter en Reddit. Ik ben naar LA gevlogen om Jeff Bezos te overtuigen.”

Hoe simpel die voorbeelden ook lijken, toch is de realiteit anders. “Voor klanten is dat moeilijker. Zulke initiatieven zijn vaak organisch en komen spontaan naar boven. Zoiets kan je eigenlijk niet forceren.”

Vincent zijn mantra luidt: “respect the culture”. Niet alleen cultuur in de brede zin, maar ook op subcultuur-niveau. “Als je een bepaalde subcultuur wil bereiken, moet je goed aanvoelen hoe je dat exact gaat doen. Dat kan je niet leren. Je moet vertoeven binnen die communities en virtuele werelden om op die manier patronen te ontwaren en verbanden te leggen die andere mensen niet - of pas later - zien.”

Wat the Metaverse is voor Vincent? “Een moment in de tijd waarin het digitale en fysieke samenkomen. Bedrijven willen een fysieke ervaring nabouwen in het virtuele, maar ook omgekeerd. Zo komt Apple binnenkort met AR glasses, en ik geloof dat zij de kracht hebben om dat virtuele in het fysieke te trekken. Ik geloof dat ons digitaal leven even belangrijk, of zelfs belangrijker, zal worden. Dat zie je vooral bij jongere generaties. Zij zeggen dag aan de schoolpoort en zien elkaar even later terug in Fortnite.”

“In essentie: the Metaverse is een moment waarop mensen hun digitale leven belangrijker zullen vinden dan het fysieke. Je kan er voor of tegen zijn, zeggen dat jongeren buiten moeten spelen en een fysieke carrière moeten uitbouwen, maar het is niet abnormaal dat mensen een toevlucht zoeken in het digitale,” stelt Vincent. “Jongeren hebben weinig vooruitzichten. Ze kunnen geen huis of auto kopen. De elektriciteitsprijzen zijn enorm hoog. Het is moeilijk om iets op te bouwen in de fysieke wereld, dus dan gaan zij maar status opbouwen in het digitale.” Volgens Vincent is dat een andere manier om die wereld te bekijken. Als je dat kan aanvaarden, dan heb je een ideale manier gevonden om aan digitale activatie en een ander soort marketing te doen.

The Metaverse ontleent zijn naam uit science fiction. Neal Stephenson schreef het boek Snow Crash al in 1992. “Het is ironisch om te zien dat Facebook de naam overneemt van iets wat dystopisch is. De echte wereld valt tegen, dus dan creëren we maar een virtuele wereld die eigenlijk ook niet perfect is. Ready Player One en The Matrix zijn geen positieve films. Wil je daar wel wonen?” vraagt Vincent zich af.

De focus is verschoven naar virtual reality en virtuele werelden. Vincent denkt dat zonder de pandemie en bijhorende lockdown the metaverse nooit zo belangrijk zou geworden zijn. “Dankzij thuiswerken is het concept van virtuele meetings tastbaar geworden. Mensen hebben aanvaard dat een virtuele meeting evenwaardig kan zijn aan een fysieke meeting. Dankzij de lockdowns is daar toch een fundament gelegd, en dat is belangrijk in die beweging.”

Facebook heeft een enorme hoeveelheid geld in the Metaverse gestoken - wel $500 miljard - en is zelfs van naam veranderd. Maar wat heeft Facebook nu eigenlijk met the Metaverse te maken? Vincent legt uit: “Waarom zitten mensen op sociale media? Voor utility. Als ik een event organiseer, is Facebook handig. Als ik iets wil verkopen, is Marketplace handig. Als ik wil chatten, is Messenger handig. Daarnaast gebruiken mensen het ook voor entertainment. Een derde luik is status en sociaal kapitaal te verhogen. Het is menselijk om je status te willen verhogen, door bijvoorbeeld een huis te kopen. Jongeren doen dat nu aan de hand van likes en comments.”

Het sociaal kapitaal waarvoor je respect kreeg, is plots minder waard. Volgens Vincent gebeurde zo’n devaluatie toen de oudere generatie zich aansloot op Facebook. Je zag dat er toen een soort migratie kwam van jongeren die naar Instagram gingen. “Facebook worstelt daar nu al een tijdje mee. Jongere mensen delen steeds minder op Facebook, want op die manier kunnen ze hun status niet meer verhogen tegenover hun peers.”

De nieuwe rage? TikTok. “Dat platform is zo populair omdat je zonder geld en volgers gemakkelijk viraal kan gaan. Op Facebook is er een ander algoritme waar enkel vrienden en kennissen je content kunnen zien, op TikTok kan iedereen dat zien. Zo verhogen jongeren hun status op dit moment. Ze kunnen daar gemakkelijk groeien,” vertelt Vincent. Facebook probeert TikTok wel achterna te gaan met Reels, en bijvoorbeeld ook Snapchat na te doen door Stories te introduceren, maar toch is dat niet meer ‘cool’. “Fundamenteel gezien willen jongere generaties het niet meer. Dat is iets onomkeerbaar.”

Om die nieuwe generaties toch aan te trekken, is Facebook gaan kijken naar the metaverse, een nieuw platform met een nieuwe dimensie. “Zij hopen dat jongere generaties die opgegroeid zijn met games, meteen naar daar zullen gaan. Toch weet ik niet of dat gaat lukken. Facebook is in de hoofden van heel wat mensen geen platform waar ze kunnen werken aan hun digitale identiteit. Ik geloof niet dat Facebook Horizons het dominant platform zal worden.”

De Oculus Quest heeft het tijdens de kerstperiode toch goed gedaan qua verkoop. “Je hebt effectief een doelgroep die hun leven wil spenderen met een VR-bril, maar zijn dat effectief dezelfde miljarden mensen die momenteel op Facebook zitten? Dat is voor mij de hamvraag. Voor wie wordt the metaverse gebouwd? Voor jonge mensen? Die hebben hun platformen al. De generatie die echt ontvankelijk zou moeten zijn voor the metaverse en veel geld uitgeeft aan digitale items, die zitten liever op de videogames die ze kennen omdat ze daar al een subcultuur hebben uitgebouwd.”

Is the metaverse dan voor mensen die niet willen gamen? “Er zullen heel wat mensen zijn die het leuk vinden om met een virtuele avatar te vergaderen, maar hoeveel mensen zijn dat dan? Virtual reality is cool en transformatief, maar het blijft een niche,” vertelt Vincent. “AR is iets anders. Dat heeft veel meer potentieel en vergt minder stappen van de gebruiker, maar dat is een totaal andere richting waar Facebook nu naartoe gaat.”

“Facebook is een boomerplatform geworden. Daardoor kunnen jongeren daar geen digitale identiteit meer opbouwen,” vertelt Vincent. “Maar wat mensen niet weten is dat Facebook Gaming, dus livestreams, het beter doen dan die van YouTube. Dat komt voor een groot deel omdat Facebook veel geld geeft aan streamers, maar het is onduidelijk of dat zo gaat blijven.”

Facebook experimenteert op dit moment met verschillende zaken, maar volgens Vincent trekt het bedrijf ook niet meer de juiste talenten aan om die metaverse uit te bouwen. “Al de goede profielen trekken naar Web 3 en Metaverse startups. Daarnaast is Facebook ook zo groot geworden dat ze geen grote acquisitions mogen doen. In het Verenigd Koninkrijk werd er zelfs opgelegd dat ze Oculus moeten afstoten. Je voelt dat Facebook op haar limieten stuit en dat gaat de groei van het bedrijf ook limiteren. Daarom zou ik kijken naar andere platformen voor de toekomst van the metaverse,” vertelt Vincent.

Naast the metaverse bestaat er ook nog Web 3, het gedecentraliseerd internet. “Op afstand heeft dat niets met elkaar te maken. Je stoot daar op blockchain, cryptocurrencies, NFT’s... Het ding is: de transactiemiddelen van heel wat van die metaverseplatformen - zoals Decentraland - dat zijn NFTs en cryptocurrencies.” Daar zien heel wat startups dan ook muziek in. Wat als je je digitaal kunstwerk kan tentoonstellen - een beetje zoals de Mona Lisa in het Louvre - en bewijzen dat jij het bezit? In the metaverse kan je je kunst tonen zoals je dat in de fysieke wereld zou doen. Hetzelfde geldt ook voor fashion, volgens Vincent.

“Er gaat heel wat geld naar Web 3, maar dat gaat niet rechtstreeks naar the metaverse. Heel wat mensen zijn bezig met cryptocurrencies en NFTs met als enige doelstelling om geld te verdienen. Dat is normaal, maar dat zorgt er ook voor dat veel mensen niet echt geloven in the metaverse voor haar echte waarde - de coole virtuele ervaringen - maar net voor kapitalistische redenen,” vertelt Vincent.

“Het is momenteel veel te vroeg voor bedrijven om al een stuk land te kopen in the metaverse. Degene die er nu erg actief zijn, zijn zogenaamde cryptobros. Mijn advies is om even te wachten tot zij weg zijn en hun geld eruit hebben gehaald. Kijk dan wie er overblijft en echt iets wil bouwen.”

Hoe moet een bedrijf the metaverse benaderen? Stop je dat bij marketing - moeten zij advertisements voorzien in die wereld? Is het net een saleskanaal - een beetje zoals e-commerce? Volgens Vincent hangt het van het doel af.

“Als je gewoon brand awareness wilt, dan kan je een huisje bouwen en een banner plaatsen. Als je echt wil connecteren met een community en wil dat die personen echte ambassadeurs worden, dan moet je iets dieper gaan. Je hebt mensen nodig die de subcultuur begrijpen. Bedrijven hebben nood aan mensen die embedded zijn in een subcultuur. Neem liever iemand die op de schoolbanken zit en begrijpt hoe subculturen werken. Zij zullen ze op de juiste manier bereiken en benaderen. Respect the culture.”

Als voorbeeld geeft Vincent de heropening van het MoMu voor Visit Flanders. In zijn netwerk heeft hij gezocht naar influencers. Uiteindelijk kwam hij uit op twee YouTubers die analytische content maken over mode, gericht op een jongere generatie die het geld niet hebben om dure fashion te consumeren. Zij vulden een leemte op aangezien ze een community hebben die effectief betalen voor hun content. “Dat is beter dan een gewone influencer. Een community kan je niet creëren, dat bestaat meestal al. Je kan ze ook niet gedwongen mobiliseren. Maar je kan ze wel juist benaderen en zo gaat het vanzelf. Authentieke interacties zijn het fundament waarop je moet bouwen.”

“Waar we vroeger spraken over influencers, spreken we nu over creators. Zo heb je nu een creator economy. Dat is nog pril, maar je ziet dat YouTubers geld verdienen aan de hand van een community, naast advertenties. Dat manifesteert zich nu ook in the metaverse en niet alleen op YouTube en Twitch, bijvoorbeeld. Laat de community de weg tonen als een soort Noorderster die helpt om te navigeren,” aldus Vincent.

“Je voelt dat we een window of opportunity hebben van een aantal jaar waar mensen zoeken naar: wat gaat het toekomstig internet zijn? Dat creëert de opportuniteit voor bedrijven om hun visie op te maken rond die metaverse. Je kan als bedrijf binnen the metaverse opereren, maar je kan natuurlijk ook op andere platformen opereren.”

“Er komt een nieuwe wereld op ons af en ik verwacht niet dat iedereen, zelfs trendwatchers, het zal begrijpen. Dat gaat gewoon niet. We moeten loslaten om op de hoogte te zijn van alles. Het beste is om het op je te laten afkomen.”

Zal the metaverse een gedecentraliseerd systeem worden? “Ik vrees ervoor. Door de NFT-rage zijn we in een tijdperk beland waar alles gemonitized wordt. Elk ding waar geld voor kan gevraagd worden, wordt ook geld voor gevraagd. Mijn vrees is dat we voor alles in the metaverse geld zullen moeten betalen. Dat gaat voor mij in tegen de open geest van het internet,” stelt Vincent.

Vincent vond het geweldig dat artiesten geld konden verdienen met hun digitale creaties, maar is ondertussen een stuk skeptischer geworden. “Er is een mindset gecreëerd dat voor elke actie geld gevraagd moet worden.”

Daarnaast denkt Vincent ook dat we met een gecentraliseerd platform zullen eindigen. “Wat als je een NFT koopt in Horizons en je wil het verplaatsen naar Decentraland? Dat kan niet. Mensen hopen op een gedecentraliseerde metaverse waar je van de ene wereld naar de andere kan lopen met dezelfde assets, maar dat is moeilijker dan gedacht.” Volgens Vincent zal het gemak winnen. “Waarom zou je veel geld uitgeven als bedrijf om de NFTs te ondersteunen van een concurrent? Er zitten heel wat hiaten in. Er is totaal geen interoperability tussen alle verschillende platformen.”

Welke technologieën zullen aan de basis liggen van the metaverse? Vincent legt uit: “De wereld die gebouwd zal worden, zal gebouwd worden met game engines (Unity en Unreal). Dat is de eerste, belangrijke component. De tweede component is die wereld vullen. Mensen moeten avatars maken, zaken kopen en verkopen... Dat kan dan weer met NFTs (kleren, huizen en avatars aankopen) en cryptocurrencies zoals Ethereum, dat zijn digitale munten.”

Door NFTs kan je eigenlijk duidelijk maken dat jij de unieke eigenaar bent van een bepaalde asset, het is een soort digitaal certificaat, ook wel een non-fungible token genoemd. Dat kan voor foto’s, illustraties, maar dus ook zaken in the metaverse. Cryptocurrencies zoals Ethereum zijn de transactiemiddelen waarmee je kan handelen binnen the metaverse. Alles wat je koopt aan de hand van de blockchain, wordt geregistreerd in een gigantische openbare database waar iedereen toegang tot heeft. Telkens dat je iets koopt in dit systeem, wordt een proof of ownership geregistreerd.

“Waar de game engines het bouwpakket zijn om de wereld te bouwen, zijn crypto’s hetgeen waarmee je gaat handelen binnen the metaverse.”

AR en VR maken de immersie met die werelden groter, het zijn facilitators. Met een VR-bril zit je nog meer in die wereld, maar je hebt het niet per se nodig voor the metaverse. “The metaverse is iets conceptueel, eigenlijk het moment dat het digitale leven belangrijker wordt dan het fysieke. VR zal altijd een niche blijven. Met AR kan je meer: daarmee kan je digitale extensies in de echte wereld brengen.”

“Google heeft geprobeerd om met AR glasses af te komen, zij waren te vroeg. Hololens is te onhandig om buiten te gebruiken. Als we de geruchten mogen geloven, is Apple er serieus mee bezig en ik geloof dat zij een bril gaan ontwikkelen waarmee je digitale artifacts naar de echte wereld kan krijgen. Dat gaat van richtingaanwijzing van Apple Maps tot effectief zaken toevoegen aan kledingstukken. Dat gaat een bepaalde impact hebben, maar het zal waarschijnlijk wel nog enkele jaren duren voor het volledig ingeburgerd zal zijn.”

Volgens Vincent kan je met AR het verschil maken. “Het kan mensen hun leven verbeteren. Het heeft ook maatschappelijke toepassingen, zoals kleurenblinden helpen. Bij VR zie ik dat niet. Het is cool, maar moet je dan elke virtuele meeting met zo’n bril doen? Liever niet,” besluit Vincent.

https://youtu.be/l6xYjto-2bc