Welkom bij Rust in je Hoofd, de podcast van Meditation Moments. In deze podcast spreekt Michael Pilarczyk met bekende gasten en toonaangevende experts over mentale gezondheid, zingeving, meditatie, persoonlijke ontwikkeling en…. het leven zelf.
Michael, dit is echt een van de grootste
valkuilen van ieder mens, als dan.
Als ik maar eenmaal die baan heb, of
als ik maar eenmaal die partner heb, of
als ik maar eenmaal dat miljoen heb verdiend
of gewonnen, of als ik maar eenmaal met
pensioen ben, is het gewoon kansloos.
Je houdt jezelf een worst voor je neus
en die gaat niet komen.
In deze aflevering van Rust in Je Hoofd
spreek ik met psycholoog en ondernemer Albert Sonneveld.
Al meer dan dertig jaar helpt hij mensen
bij het herstellen van balans, het versterken van
vitaliteit en het doorbreken van hardnekkige patronen.
Hij is oprichter van Sonneveld Opleiders en schreef
meerdere boeken over stress, veerkracht en gedragsverandering.
Tegenwoordig begeleidt hij vooral ondernemers en CEO's bij
levensvragen die verder gaan dan alleen maar cijfers.
Een gesprek over innerlijk leiderschap, duurzame keuzes, meditatie
en het leven van je mooiste leven.
Wat fijn dat je er bent.
Ja, heel fijn om hier te zijn, Michael.
Eindelijk.
Het is heel bijzonder dat ik jouw naam
al, ik denk, misschien wel twintig jaar voorbij
zie horen komen.
Mensen die over je praten en dat ik
je nog nooit ontmoet heb.
Dus dankjewel dat je er bent, superleuk.
Je was ook bij mijn Try Out theatervoorstelling.
Vind ik ook heel fijn dat je daar
was en dat je mij daar feedback op
wil geven.
Want dat is eigenlijk wat jij doet.
Jij helpt andere mensen, je bent coach.
En niet zomaar, kijk als je kijkt wat
je allemaal hebt gedaan.
Je doet het 30 of 35 jaar nu
zo'n beetje.
Ja, 35 jaar ongeveer.
Ik ben een beetje de tel kwijt.
De coach der coaches zou je kunnen zeggen.
En dat is ook iets waar we over
gaan praten natuurlijk.
Maar je begeleidt ook mensen op alle niveaus,
maar ook CEO's van grote bedrijven.
Mensen die impact maken, die veel aan hun
hoofd hebben.
Die help je om beter te performen, maar
ook om beter zelf in zich te krijgen.
Dus ik vind het ook heel mooi dat
jij mij dan weer wil helpen zoals ik
andere mensen weer help.
Daar zijn we voor op de wereld.
Ik wil graag een beetje helemaal naar het
begin hoe dit ooit heeft kunnen ontstaan bij
jou.
Wat was voor jou jouw drijvende kracht om
te zeggen, nou dit is wat ik ga
doen.
Ik ga mensen coachen, mensen helpen.
Waar is dat begonnen?
Op het schoolplein.
Niet te geloven, maar volgens mij.
Ik weet niet meer of het nou de
lagere of de middelbare school was.
Maar er kwamen altijd al klasgenoten naar me
toe.
Zeg Albert, hoe zou je dit oplossen?
Of hoe kijk jij daarnaar?
Ik was al heel snel klasseoudste.
Dat had je dan, dan mocht je met
het klasseboek lopen en zo.
Het was een soort natuurlijke rol die ik,
ik weet niet of ik hem heb aangemeten.
Dat is altijd weer de vraag in de
psychologie natuurlijk.
Is het nature of nurture?
In mijn geval denk ik echt nature.
Dat ik altijd een bepaald gevoel uitstraal naar
mensen.
Dat ik rust geef of dat ik iets
wijs over mij heb.
Dat is een beetje raar om dat zo
te zeggen.
Maar het is wel zo.
Het is denk ik, zelfs iemand die nu
kijkt en jou voor het eerst ziet.
Die denkt, je woont overigens een wijze man
zonder dat je iets verteld hebt.
En je straalt rust uit.
Dat is wat je bent, wie je bent.
En daar heb ik uiteindelijk toen mijn beroep
van gemaakt.
Ik heb psychologie gestudeerd.
En ik heb altijd een soort gevoel gehad.
Ik vind het heerlijk om mensen te helpen.
Maar ik ben ook mega nieuwsgierig altijd naar
mijn eigen persoonlijke ontwikkeling.
En via de ander leer ik mezelf nog
beter kennen.
En dat is eigenlijk al die jaren zo
gebleven.
Ken je jezelf inmiddels?
Steeds beter.
Maar dat blijft eindeloos doorgaan.
En dat vind ik ook het boeiende aan
het leven.
Dat er altijd weer een nieuw moment komt.
Ik kom overal mijn gurus tegen.
In positieve of in negatieve zin.
Er zijn altijd nog wel momentjes, situaties of
mensen waar ik me dan aan stoor.
En dan denk ik, ik ben nog aan
het projecteren.
Fantastisch.
Er is nog iets wat nog aanhaakt in
mij waar ik nog dieper naar mag kijken.
Of dieper mag doorvoelen.
Meer contact mee mag maken.
En uiteindelijk mag uitdrukken op de manier die
nu bij me past.
Hoeveel mensen zou je gecoacht hebben in de
afgelopen 30, 35 jaar?
Orde grote, hoeveel?
Duizenden.
Om het even in perspectief te plaatsen.
Dus je hebt heel veel ervaring in een
op een gesprekken met mensen.
Wat zijn de meest voorkomende problemen waar wij
mensen tegenaan lopen?
Het grootste probleem is angst.
Altijd weer.
We hebben allemaal angsten.
Angst om niet goed genoeg te zijn.
De angst voor tekort.
De angst om controle te verliezen.
De angst om er niet bij te horen.
Een hele reeks van angsten.
En om die te kunnen transformeren.
Alle Walt Disney films gaan daarover.
Het monster in de bek kijken.
Het begint altijd met een eenvoudig verhaal.
We zijn allemaal gewone mensen.
In de meeste gevallen.
Ja, en vroeg of laat wordt in het
pad van de held of de heldin gevraagd
om die heks te vermoorden.
Of Roodkapje en de Wolf.
En Aladdin.
Nou noemen ze allemaal maar op.
We hebben allemaal onze draken te verslaan.
En dat is het bijzondere en het mooie
van het leven.
In al die coachings kom ik dat weer
tegen.
Er is een bepaald patroon wat zich altijd
weer herhaalt.
Wat meestal in de jeugd ontstaat.
Vaak, en dat heb je in vorige podcast
vaak ook al benoemd.
Er zijn vaak trauma's.
Ik noem dat altijd de emotionele indrukken die
niet zijn uitgedrukt.
En dan krijg je een soort emotionele hypotheek
op je lichaam.
Waar je onvoldoende rente van afgelost hebt.
En dat blijft je achtervolgen.
Totdat je uiteindelijk op een punt komt.
Dat je voelt, ik kan er niet meer
omheen.
Ik moet dit nu aanpakken.
Ik kan dit niet blijven herhalen.
En op dat punt komen ze vaak bij
mij.
Ik ben mezelf kwijtgeraakt.
Dat is vaak de essentie.
Het hoor je wel eens.
Dat mensen zeggen, het voelt alsof ik mezelf
ben kwijtgeraakt.
Wat bedoelen mensen daarmee dan?
Diep van binnen herinner je je nog hoe
je was als kind.
Blij, spontaan, nieuwsgierig, speels.
En door opvoeding en door alles wat we
dan in ons leven meemaken.
De een meer, de ander minder.
Maar ja, raak je iets van dat kind
kwijt.
En soms wel heel veel van dat kind.
Vaak begint dat al ergens rond een dertigers
dilemma.
Denkt van, nou heb ik mijn studie afgerond.
Nu heb ik een huis.
Ik heb mijn baan.
Ik heb misschien mijn gezinnetje.
Maar is dit het nu?
Wie ben ik echt?
Ik heb al die tijd geloofd wat mijn
ouders vertelden.
Wat mijn leraren vertelden.
Wat mijn peergroup vertelde.
Wat mijn rolmodellen voorspiegelde.
Maar ben ik dat wel echt?
En dan komt er zo'n realisatie moment.
Meestal in de vorm van een crisis.
Dat mensen toch weer terug verlangen naar dat
oorspronkelijke kind.
En dat kun je van alles noemen.
Je kunt het je blauwdruk noemen of je...
Je legende.
Je legende.
Dat de alchemist beschrijft.
En die wil je weer leven.
Terug naar de kern van jezelf.
Ja, het zijn allemaal een beetje wollige teksten.
Maar iedereen die luistert en kijkt, die snapt
wat hiermee bedoeld wordt.
En hoe eerder dat je bereid bent.
Of liever gezegd de moed hebt om dat
weer aan te kijken.
Want ja, doordat je bent gaan leven heb
je natuurlijk ook allerlei dingen opgebouwd.
Zekerheden in relaties.
Een huis en een hypotheek.
En allerlei verplichtingen en verantwoordelijkheden.
En meestal zijn die opgebouwd vanuit toch een
bepaalde angst.
Of een bepaalde behoefte.
Ja, als je er dan achterkomt dat dat
niet helemaal in lijn is met wie je
werkelijk bent.
Ja, dan is het uur van de waarheid
daar.
Is dit wat je zou kunnen zeggen zelfrealisatie?
Dat je gaat realiseren wie je bent of
je jezelf beter gaat begrijpen.
En dat je dan ineens ontdekt, hé, er
zijn heel veel problemen.
Ja.
Is het dan niet beter om gewoon niks
aan die zelfrealisatie te doen?
Niks aan zelfbewustzijn.
Gewoon doorgaan.
Wat anderen van je verwachten en verlangen.
Dat leven leven.
En dan zou je zeggen, ja, dan is
er ook geen probleem.
Want het probleem is er misschien wel.
Maar als ik het niet ervaar als een
probleem, heb ik er geen last van.
Ja, dat zou je hopen.
Maar het leven is een beetje anders.
Complexer dan dat.
Ja, complexer dan dat, Michael.
En dat weet je natuurlijk ook.
Want ja, de term burn-out is ook
al vaak gevallen in jouw podcast.
Maar toen ik aan een Engelse professor vroeg,
what's the reason why people get burned out?
Toen zei hij, there are only two reasons.
Reason one, they are living a lie.
And reason two, they are compulsive helpers.
En wat hij daarmee bedoelt is, ja, je
leeft een leugen in die zin dat je
niet volledig jezelf bent.
En compulsive helper betekent dat je te veel
bezig bent om je te voegen naar de
wensen van de omgeving, maar onvoldoende kunt zorgen
voor jezelf.
Ja, wat heel veel voorkomt.
En dat komt ontzettend veel voor.
Dus als je de signalen van het leven,
want het leven wil jou weer terug hebben
in jouw oorspronkelijke blauwdruk.
Als je daar niet naar kan of durft
te luisteren, ja, dan kun je dat nog
heel lang volhouden met of te verdoven.
Dat is één manier wat veel mensen doen.
Sex, drugs, rock'n'roll, Netflixen, noem maar
op.
Of, ja, je probeert afleiding te zoeken door
eindloos te blijven scrollen.
Maar hoe dan ook, die lampjes die blijven
branden op jouw dashboard.
En dan kun je zeggen, wow, ik plak
er een sticker overheen.
Aan mijn lijf geen Polonaise.
Maar de signalen worden steeds nadrukkelijker totdat je
met pech langs de weg staat.
Ja, en dan you have to face reality.
Gaan te veel mensen dan te lang door,
negeren ze die signalen, waardoor je uiteindelijk in
zo'n situatie komt van burn-out.
Of dat stadium daarvoor, want je komt niet
overnight in een burn-out terecht.
Er gaat een hele periode aan vooraf.
Als je dat maar blijft ontkennen en maar
blijft acteren alsof er niks aan de hand
is, dan gaat het dus een keer fout.
Wat je zegt.
Ik gebruik die metaphor ook vaak.
Dan kom je langs de weg te staan
met pech.
En dan moet er iets gebeuren.
Daar ben je ook gespecialiseerd in, want je
hebt verschillende boeken geschreven.
Als je nou echt naar dat uiterste gaat
van het gaat niet meer goed met mij.
En er zijn misschien mensen die dit zien
en denken, dat ben ik.
Met mij gaat het niet goed.
Ik ben even unhappy.
Mijn relatie gaat niet goed.
Het gaat niet goed op mijn werk of
met mijn studie.
Mijn vrienden vinden me niet leuk.
Of ik heb geen vrienden.
Ik kom nooit aan een relatie.
De vraagstukken waar we allemaal mee te maken
hebben.
Dan kom je in zo'n periode dat
je denkt, het zal wel aan mij liggen
allemaal.
En wat de reden ook is, uiteindelijk komt
er iemand in het stadium waarvan de dokter
zegt, u heeft een burn-out.
Bijvoorbeeld.
Ik heb groot respect voor doktoren overigens.
Maar dan zegt die dokter dat en dan
vraag ik aan zo'n iemand, hoe komt
het dat jij een burn-out hebt?
En dan zeggen ze heel vaak, dat zegt
de dokter.
Maar wat vind je er zelf van?
Dat zien mensen als een rare vraag.
Wie bepaalt of jij die burn-out hebt?
Ik heb niet zo'n goed gevoel bij
dat woord.
Het gaat gewoon even niet goed met je
op dit moment.
En wat kunnen we doen om de auto
weer op de weg te krijgen dat die
door kan?
Wat doe jij in dat soort gevallen met
mensen?
Als ze met dat soort problemen komen?
Nou ja, precies wat jij ook zegt.
Ik geloof niet zo in diagnoses.
Soms is dat even tijdelijk een soort opluchting
voor mensen ook.
Dan zeggen ze, oh heerlijk, nou weet ik
wat ik heb.
Maar wat ik altijd zeg is, daar waar
mensen mee komen, is nooit waar ze in
werkelijkheid last van hebben.
Want je kunt zeggen, ik heb last van
stress.
Maar je hebt helemaal geen last van stress.
Je hebt last van de gevolgen die eronder
zitten.
De echte oorzaak is vaak misschien omdat je
het moeilijk vindt om te begrenzen.
Of misschien vind je het moeilijk om prioriteiten
te stellen.
Of misschien vind je het moeilijk om hulp
te vragen.
Of misschien vind je het moeilijk om rust
te nemen voor jezelf.
En dat zij de werkelijke oorzaak.
Als je het moeilijk vindt om te confronteren
en je blijft maar doorgaan om over je
grenzen heen te gaan.
Uiteindelijk krijg je te veel spanningsklachten die het
gevolg zijn van een diepe liggende overtuiging die
eronder zit.
En daar zul je naartoe moeten.
Hoe komen mensen daarachter als ze niet naar
jou toe komen?
Jij helpt ze.
Dit is wat wij doen.
Wij helpen mensen.
En een huisarts helpt natuurlijk ook.
Maar te vaak merk ik toch dat mensen
niet naar die diepe liggende oorzaak gaan.
Je kunt ze pas helpen op het moment
dat ze geholpen willen worden.
Je kunt ze niet dwingen met een mes
op de keel en zeggen van nou volgens
mij is het nu echt tijd.
Vaak doet de omgeving dat wel.
Dus als je een liefdevolle partner hebt en
ze zegt van ja lieverd ik ben het
nu wel beu.
Want je bent er nooit.
Of de kinderen missen je.
Of de collega's op het werk vinden jou
afwezig.
Enzovoorts enzovoorts.
Op een gegeven moment gaat er wel een
lampje branden als het goed is.
Of nogmaals herinnert jouw lichaam er wel aan.
En jouw psyche er aan.
Dus dan krijg je fysieke klachten.
Je krijgt fysieke, mentale, emotionele klachten.
Er is een hele reeks van stress gerelateerde
klachten.
En op een gegeven moment na die derde
paracetamol in de week denk je zoiets van
nou.
Nou wordt het misschien toch wel tijd dat
ik mezelf echt in de spiegel ga aankijken.
Nou dat is de eerste stap.
Bewust worden.
Nou daar werk je aan mee met jouw
podcast.
Er zijn heel veel boeken over.
Ik doe dat in mijn eigen podcast.
Gelukkig is er heel veel informatie op dit
moment om bewust te worden.
Dat gebeurt.
Maar dan ben je er nog niet.
Die tweede stap wordt dan dat je eigen
verantwoordelijkheid gaat nemen.
Bewust worden is één.
Maar je mag niemand meer de schuld geven
daarna.
Niet je schoonmoeder.
Niet de maatschappij.
Niet de wereld.
Niet de natuur.
Whatever.
Niet je baas of je collega.
Jij bent degene.
Volgens mij leer je dat ook aan de
mensen die jou volgen.
Je bent honderd procent verantwoordelijk voor de keuzes
die jij maakt.
Dat is de derde stap.
Als mensen tegen mij zeggen ik wil weer
de oude worden.
Dan zeg ik oh nee alstublieft niet.
Want de oude is ziek geworden.
De bedoeling is dat je beter wordt dan
de oude.
Beter worden betekent een nieuwe versie, een 2
.0 versie van jezelf creëren door betere keuzes
te maken.
En dan de vierde stap wordt.
Daar zul je ook acties aan moeten verbinden.
Wat ik ooit geleerd heb is action is
the language of the universe.
Dus er kan pas echt iets veranderen als
je ook ander gedrag gaat vertonen.
Dus bewust worden, eigen verantwoordelijkheid nemen, betere keuzes
maken en als laatste dan acties, stappen zetten
in een richting die weer gaat richting jouw
oorspronkelijke zelf.
En dan zul je merken als je dan
weer meer tijd neemt voor jezelf en je
kunt beter begrenzen en beter prioriteiten stellen.
Hey, je durft hulp te vragen.
Dan kan het zenuwstelsel weer ontspannen.
Dan ga je je hormonale balans weer herstellen.
En dan denk je dan achteraf is het
een blessing in disguise dat je denkt.
Oh wow, dit had ik veel eerder moeten
doen.
Maar ja, dat weten we niet allemaal van
tevoren en daarom ontstaan die problemen.
En ik zeg ook ja, dat is onderdeel
van het leven en waarschijnlijk moeten we dat
ervaren.
Moeten we dat leren en overkomt ons dat.
Ja, misschien heb je gewoon pech.
Dat kan ook natuurlijk.
Maar uiteindelijk moet je het oplossen.
Daar gaat het om.
Je wilt niet in die situatie blijven verkeren
natuurlijk.
Het heeft vaak te maken met dingen die
vroeger gebeurd zijn.
We noemen dat trauma.
Klinkt zwaar.
Maar allemaal dingen die gebeuren in onze opvoeding
met ouders.
Dan ga je naar school.
Je wordt misschien gepest.
Je ziet, je merkt dat je niet gezien
wordt.
Niet gezien worden en afwijzing zijn hele belangrijke
oorzaken die later in het leven grote gevolgen
kunnen hebben.
Ik sprak van de week ook met iemand
die blijkt heel erg last te hebben van
lichamelijke spanning.
Het is echt fysiek dat er altijd spierspanning
is op het lichaam.
Dat kunnen ze meten in het ziekenhuis.
Waarop een dokter dan zegt dit is wel
een vreemd verschijnsel.
Want je staat heel erg onder spanning.
Hoe komt dat nou?
Waar ik direct ga zoeken van oké, dat
sympathisch zenuwstelsel kan niet meer tot rust komen.
Dus de default stand van het parasympathisch zenuwstelsel,
wat eigenlijk voor de rust en het herstel
moet zorgen, dat zit altijd in een staat
van ik moet gas blijven geven.
Ik kan niet remmen.
Ik kan geen gas terugnemen.
Wat kan zo iemand doen om toch weer
uiteindelijk tot rust te komen?
Of om dat level, die fabrieksinstelling, de default
stand van het zenuwstelsel, ik probeer het simpel
uit te leggen, om dat weer tot een
normaal niveau te brengen.
En dat het lichaam weer weet van boven
deze grens ga je te ver over je
grens en ben je te veel druk aan
het geven, te veel gas aan het geven.
En hieronder is het goed, want dan kan
je weer tot rust komen.
Wat zou je zo iemand kunnen adviseren?
Het eerste is op het moment dat je
dat zelf realiseert, stop.
Dus een groot stop teken, stop woord, stop.
En neem echt in eerste instantie de tijd
om je te realiseren, laat het stof even
naar beneden dalen.
En wat ik al zei, realiseer dat je
blijkbaar in een moment terecht bent gekomen waarin
je zelf te lang geweld aan hebt gedaan.
Want zoals we hier zitten, zijn we het
resultaat van alle keuzes die we tot nu
toe gemaakt hebben in ons leven.
Nou, en blijkbaar zijn die keuzes niet volledig
handig geweest en daardoor heb je nu spanningsklachten.
Iedere fysiotherapeut weet dat, misschien wel 80%
van alle klachten die hij behandelt op de
fysiobank is stress gerelateerd.
Het is niet zo dat ons lief hier
op een wolk zit en zegt Ach, daar
hebben we meneer Platschik, dat is dan een
mooi stressgevalletje en mevrouw Jansen is een mooi
migrainegevalletje.
In veel gevallen, los van wat we dan
noemen genetische predispositie, dat er echt aandoeningen in
de familie zijn, maar in veel gevallen is
dat stress gerelateerd.
Dan stop je en je stelt jezelf de
vraag Wat heeft mijn lichaam nu nodig?
Maar dan moet je dat wel kunnen voelen
natuurlijk.
Ja, het mooie is de intelligentie van het
lichaam en het onderbewuste kan dat aangeven.
Op het moment dat je bereid bent, maar
daarvoor moet je eerst stoppen.
Je zit op de snelweg en je moet
bereid zijn om te zeggen Oké, ik pak
nu de eerste afslag of ik pak een
parkeerplaats en ik stop.
Even pauze nemen voor jezelf.
Even pauze nemen en even drie dagen, een
week, een maand.
Wat jij maar nodig hebt.
En die heerlijke, eerlijke vraag stellen.
Misschien gewoon een blanco A4'tje met verticaal een
streep door het midden en zeggen Oké, maar
als ik nu een inventarisatie maak van mijn
leven nu.
Wat kost mij nu energie op dit moment?
Heel eerlijk.
En aan de andere kant van de lijn.
Wat geeft mij energie?
En ja, wat kost mij energie?
Ja, ik merk dat ik toch te veel
projecten op mijn nek genomen heb.
Ik merk dat ik het lastig vind om
hulp te vragen in het gezin.
Ik baal er eigenlijk van dat ik altijd
de boodschappen moet doen.
En ik baal er van dat ik die
bestuursfunctie nog heb bij de lokale sportvereniging.
Ik kom niet meer aan mezelf toe.
Nou, dan heb je dat lijstje ingevuld.
Wat kost mij energie?
Aan de andere kant.
Wat geeft mij energie?
Nou, wandelen in de natuur.
Ik vind het eigenlijk heerlijk om een keer
Sudoku te doen.
Want dat heb ik ook al tien jaar
niet meer gedaan.
Ik vind het heerlijk om muziek te luisteren.
Ik vind het heerlijk om muziek te maken.
Ik vind het heerlijk om te gaan sporten.
En het is te simpel voor woorden.
Maar doe het maar eens.
Dat wat te veel is ga je minder
doen.
En dat wat je te weinig hebt gedaan,
ga dat meer doen.
En dat is wat ik bedoel.
Kom in beweging.
Ga niet denken van oh, als dan.
Michael, dit is echt een van de grootste
valkuilen van ieder mens.
Als dan.
Als ik maar eenmaal die baan heb.
Of als ik maar eenmaal die partner heb.
Of als ik maar eenmaal dat miljoen heb
verdiend of gewonnen.
Of als ik maar eenmaal met pensioen ben.
Het is gewoon kansloos.
Je houdt jezelf een worst voor je neus.
En die gaat niet komen.
Dat wat je wil dat gerealiseerd wordt in
je leven.
Daarvoor zul je iets moeten doen.
Je hebt het over keuzes maken.
Maar niet alles is natuurlijk een bewuste keuze.
Want bijvoorbeeld die sportvereniging.
Of teveel dingen die je in je agenda
hebt gezet.
Waar je voor hebt gekozen.
Dat kun je bepalen.
Maar heel veel van wat de oorzaak van
zo'n situatie kan zijn.
Heeft te maken met vroeger bijvoorbeeld.
Hoe ging het thuis vroeger toen ik kind
was.
Het was niet mijn keuze hoe mijn vader
of mijn moeder met me omging.
Of wat er allemaal speelde in het gezin.
Dat het gebeurde.
En misschien heb ik wel toen ik klein
was mijn moeder in bescherming moeten nemen.
Of moest ik heel loyaal zijn.
Of kiezen voor een van mijn ouders in
situaties met scheidingen.
Gebroken gezinnen.
Waardoor dat misschien niet een bewuste keuze is
geweest.
Maar wel heel veel invloed heeft gehad.
Op uiteindelijk wie ik ben geworden.
En hoe ik me voel.
Dus waar die spanning en die stress vandaan
komt.
Dan kan ik niet zomaar zeggen.
Hoe verander ik dat.
Nou ja.
Ik zie als mensen een te hoge spanning
hebben.
Zie ik een aantal factoren die een rol
spelen.
Ten eerste je karakter.
En dan heb je weer natuurlijk.
Is dat nou nature of nurture?
Dat vind ik ook interessant.
Hoe zie jij dat?
Want wat is karakter?
Ja wat is karakter?
Hoe ben je gevormd?
Voor een deel zit het waarschijnlijk in je
DNA.
Want dan lijken sommige dingen echt op je
vader of op je moeder.
Of op je opa.
Je bent sprekend je opa.
Ja goed.
Daar kun je niks aan veranderen.
Bepaalde dingen heb je misschien aangeleerd.
Omdat dat veiliger voor je was.
Om je zo te gedragen.
Maar laten we toch maar even karakter noemen.
Misschien ben je perfectionist.
Dus je houdt van mooie spullen.
Maar dat is je blauwdruk.
Dat zit in je eigenlijk.
Dat zit voor het grootste deel zit het
in je.
En dat is in gedrag redelijk lastig te
veranderen.
Want aan de ene kant is het een
kwaliteit.
Dus bijvoorbeeld in mijn karakter zit dat ik
een doorzetter ben.
Nou dat is fantastisch.
Daarmee heb ik denk ik veel gerealiseerd in
mijn leven.
Jij ook.
Maar als ik onder stress kom te staan.
Dan word ik een drammer.
Nou dat is niet leuk voor mezelf.
En helemaal niet voor mijn omgeving.
Maar dat zit wel voor een deel in
me.
En als ik nu maar zie.
Ik ben aan de ene kant een doorzetter.
Maar het zou ook wel eens fijn zijn.
Om niet teveel van mezelf te eisen.
En wat meer in die laissez-faire modus
te komen.
Ja dan heb ik weer een keuze.
En dan kom ik in een goede balans
te rijden.
Als je je daarvan bewust bent natuurlijk.
Alles staat of valt mij bewust voor.
En zijn eigenschappen zoals zelfdiscipline.
Dat is een goede misschien zelfdiscipline.
Zie je dat als karakter?
Of is dat een skill die je kan
leren?
Een vaardigheid?
Ja je kunt hem zeker trainen.
Dat geloof ik absoluut.
En dat is ook een beetje het verschil
tussen wilskracht en discipline.
Wilskracht is een spier die je tijdelijk even
kunt inzetten.
Om een doel te halen.
Dus je kunt zeggen ik wil zoveel kilo
afvallen.
Of ik wil van dit evenement of dit
project een succes maken.
Dan geef ik gewoon volle gasdruk op.
Dat is iets wat je echt wel tijdelijk
kunt inzetten.
Dat zit voor een deel ook wel in
je.
Wilskracht.
Als er niet te veel angst voor zit.
Dat is nog een ander ding.
Maar discipline is iets veel meer van de
lange adem.
Dat is niet iets van nou ik ga
nu drie maanden gezond eten.
Om drie kilo af te vallen.
En daarna laat ik het weer los.
Nee discipline is veel meer vanuit een gevoel
wat veel dieper zit.
Voor mij komt het echt vanuit je hart.
Omdat je voelt dit doet me goed.
Ik mediteer iedere ochtend een half uur.
Dan zeg ik dat moet je wel heel
gedisciplineerd voor zijn.
Wat ze eigenlijk bedoelen.
Dan heb je veel wilskracht nodig om dan
uit je bed te komen.
Maar dat half uurtje mediteren iedere ochtend.
Dat doet mij zo goed.
Dat het helend ondersteunend is aan mijn welzijn.
En kost het daardoor ook geen moeite.
En is het een onderdeel van mijn leven
geworden.
Als je het omdraait en je kijkt naar
mensen die heel snel opgeven.
Is dat onderdeel van het karakter?
Zit dat dan in iemand?
Mensen zeggen dan ja ik kan er niks
aan doen.
Ik geef snel op maar zo ben ik
nu eenmaal.
Of zeg jij dan met jouw ervaring van
een beetje misschien wel.
Maar je kunt aan jezelf discipline werken.
Alles wat we doen heeft een belang.
En als je opgeeft snel opgeeft is er
meestal een belang.
Net als uitstelgedrag.
Meestal als je dan doorfantaseert en denkt van.
Oh maar stel je nou eens voor dat
ik echt zelf een podcast ga beginnen.
Of stel je eens voor dat ik een
eigen bedrijf ga beginnen.
En dan zie je vaak dat mensen voortijdig
afhaken.
En dat is niet omdat ze over onvoldoende
wilskracht of discipline beschikken.
Maar de angst is veel groter.
Ja maar als ik het dadelijk heb waargemaakt.
Dan is er ook het risico dat ik
word afgeschoten.
Of dat mijn kop boven het maaiveld wordt
afgehakt.
Dus ik zou niet zozeer kijken naar gebrek
aan discipline of wilskracht.
Maar veel meer hoe groot is de angst
nog die ervoor zit.
Die uiteindelijk zorgt dat je weer terug gaat
naar je oude dief.
Dus onderliggend zeg je toch er is een
bepaalde angst.
Ja het is er allebei.
En op het moment dat je niet gerealiseerd
krijgt wat wel in jouw leven de bedoeling
is.
Kijk dan welke angst zit eronder.
Ga ik terug want je begon over het
karakter.
Ja het karakter.
Dus dat weten we allemaal.
Wanneer ben je nou gevoelig voor meer spanning.
Nou als je inderdaad moeilijk kunt begrenzen.
Het woord pleaser is natuurlijk ook al een
aantal keer gevallen.
Het lastig vindt om prioriteiten te stellen.
Als je het lastig vindt om hulp te
vragen.
Maar al dit soort eigenschappen.
Heb je je die aangeleerd.
Is dat onderdeel van jou geworden of zijn
dat onbewust bewuste keuzes geweest.
Het zenuwstelsel heeft maar één functie.
Namelijk die wil ons veilig houden.
Evolutionair gezien is het leven eigenlijk heel simpel.
Instandhouding van de soort.
Nou daar heb jij ook weer voor gezorgd.
Redelijk recent.
Goed gedaan.
Ik heb mijn best gedaan.
En dat op mijn leeftijd.
Ja en hoe blijf je veilig.
Nou heeft het ons systeem.
Heeft vier overlevingsmechanismen strategieën ontwikkeld.
Om veilig te blijven.
Nou die kennen we allemaal wel.
Dat is fight.
Als we bedreigd worden te vechten.
Flight.
Als het gevaarlijk wordt kunnen we ook nog
vluchten.
Freeze.
Nou bevriezen.
Dan heb je ook nog een kans om
te overleven.
En de vierde die niet zoveel mensen kennen.
Flock.
En wat is dat.
Jij leert weer iets nieuws Michael.
Flock.
F-L-O-C-K.
En flokken is wat bijvoorbeeld een kurde schaap
doet.
Als ik bij mijn vriend in Frankrijk ben.
En als ze zich bedreigd voelen.
Dan gaan ze allemaal op een kluitje staan.
En als je in Afrika kijkt in het
landschap.
En je ziet een kurde olifant.
En er lopen een paar kleintjes bij.
En ze nemen een leeuw waar.
En ze groeperen allemaal om die kleine olifantjes
heen.
Om ze te beschermen.
Nou vroeger in de prehistorie.
Gingen bij mannen vechten.
En oren voeren.
En jagen.
En de vrouwen die bleven met de kinderen
achter in het dorp.
En als zij bedreigd werden.
De manier om zichzelf te beschermen is flokken.
Ik heb dat ook wel gezien bij vrouwenafdelingen.
Op het moment dat ze zich bedreigd voelen.
Door de mannelijke manager.
Gaan ze ook flokken.
En zeggen.
O vind jij toch zo'n eikel.
Ja nou.
Enzovoort.
En je zoekt gelijk gestemd op.
Ja.
En je gaat proberen jouw visie te onderbouwen.
Steun zoeken.
En in het sport zie je het ook
natuurlijk.
De verdediging trekt zich terug.
Om het doel te verdedigen.
Dus onze strategie.
Vechten.
Vluchten.
Bevriezen.
Of steun zoeken.
Nou dat is een oergegeven.
En van daaruit.
Ja ga je ook gedrag ontwikkelen.
Op het moment dat je je onveilig voelt.
En we hebben allemaal zo onze eigen favoriete
strategie.
De een die heeft al heel snel de
neiging.
Om er bovenop te slaan.
Als je zich bedreigd voelt.
En de ander die trekt zich helemaal terug.
Nou of in prachtige spirituele teksten.
Of juist in de meest mooie fantasieën.
De ander die gaat juist steeds meer procedures
ontwikkelen.
En kadertjes maken voor zichzelf.
En de ander die zal heel snel steun
zoeken bij andere mensen.
Dus dat is ingegeven door.
Mogelijk.
Gefantaseerd.
In veel gevallen.
Gevaar.
Wat er dan dreigt.
Dus dat is karakter.
Dus ons karakter bepaalt voor een groot deel.
Of we gevoeliger zijn voor spanning of niet.
En of we het gevoel hebben.
Of we daar een keuze in hebben.
En een andere reden waarom we spanning stapelen.
Ik noem dat slepende omstandigheden.
En als je in een keer de mantelzorg
hebt voor een van je ouders.
Of je hebt een kind wat aan de
drugs is.
Of je krijgt nieuwe buren naast je.
Die ieder weekend een houseparty organiseren.
Een mietplantage hebben.
Enzovoorts.
Enzovoorts.
En een hondenkennel.
Ja dat zijn slepende omstandigheden.
Je hebt niet zomaar je huis verkocht.
In die situatie.
Ja en dan heb je ook nog.
Ja wat ik dan noem overwerkte ervaringen.
Die ook nog bijdragen tot die verhoogde spanning.
Dat is de derde.
En de vierde is alledaagse stress.
En jij weet dat als geen ander.
Als je van je mooie eiland afkomt.
En je komt vanuit de rust.
En vanuit de ruimte.
En zeker als je ook gezeild hebt.
En je komt dan weer terug in Nederland.
In een van de dichtst bevolkte landen ter
wereld.
En de luisteraars in België.
Is het niet veel anders.
Ja.
Er ligt weer hondenpoep op de straat.
Je staat weer in de file.
Dus die alledaagse stress geeft spanning.
De slepende omstandigheden geven spanning.
Onverwerkte ervaringen geven spanning.
En je karakter geven spanning.
En die vier bij elkaar.
Kunnen ervoor zorgen dat.
Ja dat je buffer.
Die je nodig hebt van.
Als er een keer iets extra spannend gebeurt.
Om die kunnen op te vangen.
Ja die is bij heel veel mensen heel
dun geworden.
En dus veel mensen.
Ja die zitten tot aan het randje.
Dan ga ik naar mijn favoriete onderwerp.
Kan meditatie dan helpen?
Waarbij ik direct zeg.
Meditatie is niet de oplossing in het medicijn
voor alles.
Want al dit soort onverwerkte zaken.
Moet je verwerken.
Je kan mediteren tot je een ons weegt.
Maar dan zeg ik dan is het uitstel.
Mediteren is denk ik heel goed.
Maar ik hoor graag jouw visie.
En je zegt je doet het elke dag.
Parallel daaraan moet je natuurlijk wel aan de
gang.
Met dit soort vraagstukken.
En kijken van waar zit het probleem.
Wat is de lek in het systeem die
we moeten dichten.
Zeker dus ja.
Meditatie kan absoluut helpen.
Ja ik doe het zelf.
Wat ik al zei.
Wanneer ben je daarmee begonnen?
Hoe kwam je in aanraking met meditatie?
Volgens mij heb ik heel lang geleden een
keer toen.
Ja ik denk in mijn.
Ergens tussen mijn twintigste en mijn dertigste.
Was ik al.
Deed ik al een soort van yoga les.
Dat was toen nog hatha yoga.
Ja en dat was een eindontspanning.
Een savasana.
En daar lag ik in.
Ja ik dacht dan wow dit is toch
wel heel lekker.
En daar had ik mijn eerste stapjes in
het meditatiepad gezet.
En daarna kwamen natuurlijk alle gurus.
Zoals Eckhart Tolle.
Waarin je al veel meer in die mindfulness
gedachte komt.
De kracht van het nu.
Ja en ik heb ze allemaal wel een
beetje gevolgd door die jaren heen.
Deepak Chopra.
Daarna ben ik ook nog in verschillende ashrams
geweest.
Dus ik heb heel veel verschillende vormen van
meditatie gevolgd.
Wat trok je zo aan in meditatie?
Intuïtief voelde ik altijd al oké.
Wat is nou het echte probleem?
Bij jezelf?
Bij mezelf vooral.
Was er een probleem?
Ja dat probleem dat werd gecreëerd op het
moment dat ik meeging in mijn gedachten.
Dus op het moment ergens realiseerde ik mezelf.
Als ik geen gedachten zou hebben, zou ik
dan een probleem hebben?
Dat is een mooie vraag.
Als ik geen gedachten zou hebben, zou ik
dan een probleem hebben?
En het antwoord is nee.
Als je geen gedachten zou hebben, zou je
nog steeds een probleem hebben stel je dan?
Nee.
Als je geen gedachten zou hebben, zou je
dan een probleem hebben?
Nee, dan zou je geen probleem hebben.
Dus dan bedoelen we hetzelfde.
Dus als die gedachten weg zijn, bestaat het
probleem ook niet.
Want het probleem is een gedachte.
Maar wat is het probleem?
Dat is het probleem.
Het probleem is, er komen altijd gedachten.
Die blijven komen.
En dat weet je, jij mediteert ook al
heel lang.
En de kunst is dus om die gedachten
te laten.
En er niet mee te gaan.
Ik ben zo mateloos gefascineerd door die gedachten.
Maar om daar geen verhaal van te maken
en die gedachten te laten.
En in al die metaforen, stel je voor
dat het een golf is in de oceaan.
De golf en de oceaan zijn hetzelfde.
En stel je voor dat het wolken zijn
in de lucht.
Waar ga je dan je aandacht op richten?
Op die wolken?
Of op de blauwe oneindige lucht?
Ik kan zo voelen dat de stilte voorbij
de woorden.
De stilte voorbij de gedachten.
De oneindige vrijheid die ligt voorbij de gedachten.
Die is fantastisch.
Hoe ervaar je dat?
Hoe kan je dat leren?
Iemand die nu kijkt, die denkt ja, ik
luister wel eens naar die gast op die
app.
Maar het lukt mij niet.
Het boeiende is, dan ga je alweer in
de do-modus.
En in het Taoïsme zeggen ze doen door
niet te doen.
En in het Zen-boeddhisme hebben ze het
vooral over enquiries.
Ja, dan krijg je de koans.
Dus dan krijg je een moeilijke zin.
Wat is het geluid van één klappende hand?
Eigenlijk zijn ze allemaal bedoeld om je mind
op een bepaalde manier, je gedachten tot stilstand
te brengen, zonder dat je het doet.
Want het doen is nog steeds vanuit je
gedachten.
En het allerbelangrijkste instrument wat je daarvoor nodig
hebt, is intuïtie en nieuwsgierigheid.
Want dat had je als kind ook.
Ergens is het misgegaan met ons, zelfs met
jou en ook met mij.
Natuurlijk.
Is dat wij als kind, en jij gaat
er straks ook weer met jullie dochter aan
bijdragen, is op het moment dat er taal
in ons leven komt als kind, dan raken
we de magie van het leven kwijt.
Want wanneer je nu naar je dochter kijkt,
dan zie je blis.
En als je in die ogen kijkt, dan
zie je dat ze nog in die wereld
is van geen associatie, geen identificatie, want er
is nog niks mee om mee te identificeren.
En pas op het moment dat jij ze
gaat leren, en dat ga je naar harteleus
doen, papa, papa, mama, mama, ja, dan wordt
er een etiket geplakt op een fenomeen wat
ik nu tegenover me zie zitten, waarvan jij
de naam hebt gekregen, Michael.
En op het moment dat we gaan identificeren,
daar gaat het mis, in feite.
Maar daar kunnen we niks aan doen, want
dat gebeurt.
Dat gebeurt, dat is opvoeding.
En waar we naar verlangen, en dat is
ook mijn weg van meditatie, is om weer
los te komen van die identificaties.
Zelfs als ik naar een boom kijk, en
als ik boom zeg, dan heb je daar
een beeld bij meteen, kijk ik naar iets
wat daar langs de weg of in het
bos staat, en ik haal het etiket, boom,
haal ik er van af.
En wat blijft er dan over?
En dat is een heel boeiend experiment.
Alles wat je denkt dat je bent, dat
ben je niet, je bent meer dan dat.
Wat zijn we dan?
Oneindig bewustzijn.
Kan je dat uitleggen?
Nee.
Ja, daar probeer je weer woorden aan te
geven.
En mensen die luisteren zeggen, die balen weer.
Ze zeggen van, nou heb je een keer
een specialist uitgenodigd die daar iets over kan
vertellen, en dat vertelt hij nog niet.
Maar in de shamanenwereld hebben ze het over,
hij heeft duizend naamen, maar hij is nog
steeds onnaambaar.
En ja, dat is de mystiek van het
leven, is dat je gaat in meditatie steeds
meer ontdekken, vanuit een soort intuïtieve nieuwsgierigheid voelen,
dat er iets is wat ons doet leven.
En dat herken jij.
Dat er iets is wat ons doet ademen.
Ga dat maar eens uitleggen.
Maar ergens voel je dat dat zo is.
En ergens snakken we, smachten we.
Voelt iedereen dat, denk je Albert?
Gisteravond in het theater deed ik die meditatie,
waarin ik de vraag stel, is het leven
in jou, in ons, in jou, of word
jij geleefd door het leven?
Niet door mensen om jou heen, niet door
verwachtingen, maar stroomt het leven door ons heen?
Of leven wij?
Tegen sommige mensen, wie ik dit vertel, die
zitten te kijken.
Ja, die zien vuur branden en denken, waar
heeft die gast het over?
Laat nu maar.
Andere mensen zeggen van, oh, wauw, fantastisch.
Die gaan er helemaal in op en vergeten
daardoor ook weer een beetje de werkelijkheid.
Maar het is wel zo, als ik het
zie, wat jij ook zegt, ja, er is
iets dat ons doet leven.
Dat kunnen we niet ontkennen.
Dat is.
En elke titelbenaming die mensen daar aangegeven hebben,
is een identificatie, maar het leven is, dat
kunnen we niet ontkennen.
Nee, jij bestaat, dat kun je niet ontkennen.
Nou ja, er bestaat iets.
En is dat dan dat lichaam?
Wat lijkt op wie ik ben, waar een
naam op is geplakt?
Blijven luisteren, luisterhuis, ja.
Of is het dat oneindige bewustzijn?
Ja.
De software, het verhaaltje dat zich afspeelt in
het poppetje.
Ja.
Ik kan hier dus echt duizend jaar over
filosoferen.
Ja, ik zie jouw oogjes beginnen te blinken,
Michael.
Ik vind het zo machtig.
Ja, ik heb ieder woord van Alan Watts
denk ik wel duizend keer geluisterd.
Want ik vind het zo machtig.
En hetzelfde, je hebt vier dochters.
Ja.
Ik heb nu één kleine dochter.
En zware bevalling is voor mij nu wel
een definitie die een andere betekenis heeft gekregen.
Ja.
Nee, het was spannend en emotioneel.
Maar op het moment dat zij geboren werd,
op dat moment dacht ik al, en daarna
heb ik het daar met Cindy best vaak
over gehad, maar waar was ze hiervoor?
Hm, mooi.
Waar was ze nou hiervoor?
Ja.
En nu is ze er, ze was er
al.
Ja.
Maar zelfs voor die zwangerschap, waar komt ze
nou vandaan?
Ja.
En een paar maanden geleden overleed mijn moeder.
Dus ik heb die twee belangrijke momenten uit
hun mensenleven kort naar elkaar meegemaakt.
En toen zij vertrok en haar lichaam achterbleef,
was toch de vraag, maar waar is mama
nou?
En dat is dat stukje bewustzijn in mijn
optiek, zoals ik het zie, mijn perceptie, dat
in het lichaam komt, in dit leven, en
misschien wel of niet doorgaat.
Is dat het bewustzijn wat jij bedoelt, of
is het nog iets veel groters?
Maar dat is voor mij het.
Zelfs het lichaam en dat wat dan vertrekt
of erin komt, is voor mij allebei hetzelfde.
Ja.
Uiteindelijk is alles energie en bewustzijn.
En het zijn mooie filosofische gedachten en woorden,
maar de grote vraag is, wat levert het
op?
Ja.
En wat doen we hier op deze planeet?
Dat is een goede vraag.
Nu je er toch bent, Albert, kun je
daar een kort antwoord op geven?
Nou ja, kort.
De zin van het leven.
Mensen zeggen wel eens, waarom zijn we hier?
Welke bedoeling heeft het?
Misschien heeft het zelfs wel geen bedoeling.
We hoeven daar denk ik ook niet een
sluitend antwoord op te hebben.
Maar dat we hier zijn, kun je wel
een reden geven?
Of wat kun je dan het beste met
dit leven doen?
Ja, als je hier dan toch bent.
En dat zijn we nu eenmaal.
Dat zijn we, iedereen.
En je bent hier en dat kun je
niet ontkennen.
Het allermooiste wat mij zin en betekenis geeft
aan mijn leven is leren en groeien en
ontwikkelen.
Want ga maar naar, wat zijn nou de
dagen dat je echt de dag afsluit met
een gouden randje?
Of de dankbaarheidsoefening die je altijd doet.
Maar 9 van de 10 keer zijn dat
toch dagen dat je weer iets geleerd hebt,
toch?
Dat je denkt, ik heb een nieuwe vaardigheid
ontwikkeld.
Of ik heb meer over mezelf geleerd.
Of ik heb een ingewikkeld softwareprogramma onder de
knie gekregen.
Of ik heb eindelijk een keer mijn vuist
op tafel durven te slaan.
Ja, dat leren, groeien, ontwikkelen.
En natuurlijk zijn er nog meer intrinsieke waardes.
Maar voor mij zelf, raken en geraakt worden.
De verbinding ervaren met alles wat leeft.
Goh, man.
En het mooie is, dat kan je op
deze planeet ervaren.
Nergens beter dan, misschien wel in het hele
universum, dan hier.
Want ja, deze wereld zit vol met polariteiten,
met dualiteiten.
Alle kleuren, smaken, geuren rondom het thema liefde
kan je hier ervaren.
Nou, succes.
Van het begin van je leven tot het
eind van je leven kun je daarin ontwikkelen,
groeien, ontdekken.
En ja, voor mij is dat zo'n
feest om dat iedere keer weer opnieuw aan
te kijken.
Mag ik zeggen, dit is zelfontwikkeling.
Dit is iets waartoe je in staat kan
worden gesteld als er rust is op andere
gebieden.
Als je kijkt naar de samenleving, er is
veel polariteit.
Mensen staan lijnrecht tegenover elkaar.
Er is heel veel boosheid.
Er is heel veel agressie.
Er is heel veel onveiligheid.
Er zijn mensen die allerlei problemen hebben.
Emotioneel, financieel, gezondheid.
Als ik naar de wereld kijk en dan
chargeer ik het een beetje.
Dan denk ik van, nou, het gaat niet
echt lekker met de samenleving.
Wat gaat er nou eigenlijk niet goed?
Wat kunnen we doen om dat te veranderen
en te verbeteren?
Voordat je in die situatie komt waar jij
zit.
Dat je lekker kan gaan nadenken over het
eeuwige bewustzijn.
En wat ik allemaal ben en achter mijn
gedachten.
Ja, ik heb wel andere problemen met m
'n zonneveld.
Ja, zeker.
Hoe ga ik daarmee om?
Ik snap ook heel goed dat heel veel
mensen denken van.
Ja, mooi die twee mannetjes daar.
Maar in het dagelijks leven zijn er.
En dan gaan we terug naar die eerste
case.
Zijn er wel andere problemen die we moeten
oplossen?
Waarom ik ook vaak zeg tegen mensen.
Blijf maar weg van de vraag.
Wat is mijn zielsmissie?
Los eerst vandaag de dagelijkse shit op.
En die is niet altijd op te lossen.
Dat is het ding.
Ik noemde al de slepende omstandigheden.
Als je een zieke ouder hebt waar je
voor te zorgen hebt.
Of je hebt een gehandicapt kind.
Of je zit in de schuldsanering.
Of je bent verdrietig door een relatie.
Echt de dingen die we allemaal meemaken.
Je hebt een break-up meegemaakt.
Je kunt de situatie niet veranderen.
Want een zieke moeder is een zieke moeder.
Je bedrijf is failliet.
Daar heb je mee te dealen.
Het enige waar je invloed op hebt.
En daar kom je ook weer om de
hoek kijken.
En ik ook.
Is hoe je met die situatie omgaat.
In jouw metafoor.
Je kunt de wind niet veranderen.
Maar de stand van de zeilen wel.
Hoe moeilijk ook.
Je hebt altijd invloed.
Iedere dag.
Deze dag ook.
Maakt niet uit wanneer die online komt.
Deze dag ook is nieuw.
Die is nog nooit geweest.
En die zal ik nooit meer terugkomen.
In mijn leven is er alleen maar hier
en nu.
En alles wat er nog in het verleden
is gebeurd.
Zijn verhalen.
Herinneringen die we onszelf nog vertellen.
Soms is er ook nog een belang bij
om dat te vertellen.
Wil je dat belang nog in stand houden.
Soms blijf je fantaseren over de toekomst.
Die bestaat ook niet.
Want er is alleen maar nu.
Er is misschien een belang om te gaan
fantaseren over de toekomst.
Maar het enige waar je invloed op hebt.
Is nu.
Wat kan ik nu.
Vandaag doen.
Om mijn gevoel.
Mijn emotie.
Mijn gedachte.
Mijn gedrag.
Ten opzichte van de situatie die ik niet
kan veranderen.
Hoe kan ik mijn gevoel.
Mijn gedachte.
Mijn emoties.
Wel veranderen.
Waar heb ik invloed op.
Waar wil ik naar kijken.
Waar wil ik mijn focus op houden.
En daar heb je invloed op.
Je kunt kijken naar.
Het bekende verhaal van.
Is het glas half vol.
Of is het half leeg.
Je hebt altijd gelijk.
Maar.
Door anders te kijken naar het verleden.
Kun je het verleden anders ervaren.
Je kan het verleden niet veranderen.
Maar.
Wat je zegt.
De invloed heb je op nu.
Dit moment.
En in dit moment.
Kan je wel veranderen.
Hoe je omgaat met dat verleden.
Absoluut.
Net zoals dat mens tegen me zegt.
Maar als je dan altijd in het nu
moet zijn.
Dan kan ik toch geen doelen stellen.
Of dan.
Dan heeft morgen geen zin.
Ik zeg nee.
Maar de keuze die je nu maakt.
Heeft invloed op jouw morgen.
Dus jouw toekomst wordt nu bepaald.
Met elke keuze die je maakt.
Dus als je heel erg nu in het
nu bent.
Heb je invloed op zowel je verleden.
Als je toekomst en dit moment.
Dat is hoe ik het zie.
Ik leg het altijd uit.
Aan de hand van een golf metafoor.
Ik praat altijd heel graag in metaforen.
Daardoor wordt het altijd weer een beetje.
Nog makkelijker om te snappen.
Of je nou wel of geen golf hebt.
Maar iedereen snapt.
Je staat dan met zo'n club.
Op hol 1.
En uiteindelijk wil je die bal.
In zo min mogelijk slagen.
Bij dat gaatje krijgen.
Bij die vlag.
Dat weet je dus.
Die vlag die ligt in de toekomst.
Die ligt daar.
En je wil daar naartoe.
En ergens heb je dat ook in je
achterhoofd.
Ik wil in zo min mogelijk slagen daar
naartoe.
Dat is mijn doel.
Maar ja, dan komt het spelletje golf.
Het enige wat je op dat moment kan
doen.
Is met die club.
Volledig in het hier en nu.
Ik begeleid ook een topgolfer op dit moment.
Een professional.
En het enige wat ik met hem te
doen heb.
Is hem weer volledig in het hier en
nu brengen.
Met al zijn zintuigen open.
Ruiken, proeven, voelen.
Lichaamsspanning, houding.
De grip op zijn club.
Alles wat daarmee te maken heeft.
In het nu.
En dan slaat hij.
Indrukwekkend.
Onder invloed van de wind.
Het terrein.
Komt die bal ergens anders terecht dan dat
jouw doel was.
Dan zit er niks anders op op dat
moment.
En dit is het metafoor voor het leven.
Dan loop je naar die plek waar die
bal ligt.
Nog niet bij het vlaggetje.
En dan alleen al de manier waarop je
daar naartoe loopt naar die bal.
Is ook al heel bepalend.
Je kunt toch een lul zeggen.
Wat heb ik weer maar verkeerd geslagen.
Een sukkel dat ik ben.
Of je zegt oké.
Dit is wat het is.
Dan sta je daar bij dat balletje.
Je hebt nog steeds die vlag in de
toekomst.
En het spelletje begint weer volledig opnieuw.
Je moet jezelf weer helemaal centeren.
Weer in het hier en nu zijn.
Weer met al je zintuigen aanwezig zijn.
En knal.
En dan zie je wel weer.
Waar die bal dan weer terecht komt.
Om uiteindelijk wel bij dat vlaggetje uit te
komen.
Dus het is er allebei.
De toekomst is er.
Maar de enige manier om invloed te hebben
op die toekomst.
Is nu.
Ik vind het echt een waanzinnig mooie uitleg.
Je mag hem gebruiken.
Ik wilde net vragen.
Copyright.
Ik zou je naam erbij vermelden.
Maar dit maakt het tastbaar.
Ik merk vaak dat als ik lesgeef.
Dan mis ik soms de praktische voorbeelden.
Om dingen simpel te maken.
Maar dit is voor iedereen begrijpelijk.
Hopelijk wel.
Dus vanaf vandaag gaat iedereen denken in golftermen.
Ik weet nog wel de eerste keer dat
ik ging golfen.
Ik kende het hele spelletje niet.
Ik was al mijn ballen kwijt.
Hopelijk niet alle.
Maar ik wou niet alle speelballen.
Maar als je zo naar het leven kijkt.
Dan realiseer je ook.
Ik moet wel voorzichtiger zijn met wat ik
heb.
En weer niet uit angst gaan leven.
Ik sla maar niet.
Want dan kan ik ze ook niet verliezen.
Want ik wil wel het spel spelen.
En het genoegen hebben.
Dat ik uiteindelijk bij het vlaggetje aankom.
Mooie metafoor.
Leerzaam gesprekken op deze manier.
Dank je wel.
Ook met jou zijn er duizend dingen om
te bespreken.
Maar als ik kijk wat voor ons de
aanleiding was.
Om te beginnen met deze podcast.
Was tweeledig veel onrust bij mensen.
Mensen die zeggen.
Wat kan ik doen om meer rust te
krijgen.
Ga lekker mediteren.
Ik weet dat het helpt.
Ademhalingsoefeningen.
Momentjes voor jezelf.
Ga lekker buiten wandelen.
Ga golfen.
Je hoeft niet niet na te denken.
Maar weet wel hoe je denkt.
En wat je gedachten zijn.
En aan de andere kant.
Gewoon wat meer bewustwording.
Hoe voel ik me eigenlijk?
Waarom ben ik boos?
Waarom ben ik geïrriteerd?
En als we dat vergroten naar de samenleving.
Wat eigenlijk niks anders is dan heel veel
individuen bij elkaar.
Als de meerderheid boos is.
Hebben we een boze samenleving.
Als de meerderheid gaat leven vanuit een liefdevol
bewustzijn.
Meer vanuit verbinding en verdraagzaamheid.
Krijg je een heel andere samenleving.
Wat kunnen wij doen?
Om te zorgen dat we een mooiere wereld
creëren met elkaar.
Zo makkelijk.
Het is zo makkelijk.
Dan weet je al.
Het begint bij jezelf.
Voor mij is dit zo simpel.
Wil dat wat je graag wil hebben.
Beginnen te geven.
Punt.
Dus wil je meer blijheid in de wereld.
Ga meer blijheid geven.
En dat werkt direct.
We hebben spiegelneuronen.
We zijn al eenmaal sociale dieren.
En vandaag.
Nadat je deze podcast hebt geluisterd.
Of als je nu buiten loopt en je
luistert.
Maak een glimlach van oor tot oor.
En kijk wat er gebeurt in jouw omgeving.
Bij de kassiër in de supermarkt.
Die gaat glimlachen.
Dus wil je meer vriendelijkheid in de wereld.
Ga vriendelijker doen.
Wil je meer verbinding.
Maak meer contact.
Maar dan echt contact.
En echt contact betekent voor mij.
Aankijken.
Aanraken.
En glimlachen.
Dan heb je echt contact.
Niet gewoon een oppervlakkig appje of wat dan
ook.
Maar een medemens zien zonder oordeel.
En dat kun je alleen maar doen op
het moment dat je stopt met oordelen over
jezelf.
En dat is misschien wel de allermoeilijkste oefening.
We hebben zo de neiging om onszelf te
vergelijken.
Op het moment dat je stopt met oordelen
over jezelf.
En je gaat geven wat je het liefste
wil ontvangen.
Dan wil je meer rust.
Ga meer rust geven.
En als ouder, en dat ga je ook
merken.
Ik heb dat ook in mijn opgroeiende gezin
gemerkt.
Van ja, ik wou dat de kinderen rustiger
waren.
Ja, ga zelf rustiger doen.
En dan zul je merken, die kinderen ontspannen.
Die volgen jou.
Je kunt die kinderen niet de schuld geven.
Jij bent het.
En als je zegt, ja, als ik bij
bedrijven ben.
Ik coach ondernemers en CEO's van bedrijven.
En dat is al 30 jaar zo.
Wat mankeert er in dit bedrijf?
Ja, de communicatie.
Er is niets mis met die communicatie.
Die communicatie is het gevolg van het gebrek
aan verbinding.
Wat kun je nu doen om die verbinding
ten eerste met jezelf te herstellen.
En vervolgens met de mensen om je heen.
Kijk ze aan.
Niet toe, dagen later.
Maar raak ze aan, desnoods in gedachten.
En glimlach.
En ervaar wat er gebeurt.
En dan zie je vaak in een hele
korte tijd, als mensen dat echt gaan doen.
Niet gaan denken, maar gaan doen.
Ja, dan ontstaat er precies datgene wat jij
zo graag wil hebben in jouw wereld.
Want ik geloof niet zozeer in de wereld.
Ik geloof in acht miljard werelden.
Wij zijn onze eigen wereld.
We creëren onze eigen wereld.
En als jij meer liefde wil hebben in
jouw wereld.
Ga hem geven.
Hoeft niet per se aan mensen.
Als je daar een vervullende ervaring mee hebt.
Doe het dan naar dieren.
Of naar planten.
Of naar de natuur.
Of naar je buren.
Het maakt me niet uit.
Maar stop met denken en ga het doen.
En zo creëer je.
Ik heb fantastische filmpjes gezien op YouTube.
Van een man die ergens op een eiland
was.
En die is gewoon bomen gaan planten.
En dat is hij dertig jaar geleden gaan
doen.
En nu staat er een prachtig bos.
Iedere dag één boom.
Wat kun jij voor jouw park doen?
Of voor jouw buurt doen?
Als jij je stoort aan de rotzooi in
de wereld.
Koop bij de bouwmarkt zo'n prikker.
En ga papiertjes prikken.
Al is het maar als je toch je
ochtend of avondwandeling maakt.
Ik ga toch niet jouw rommel opruimen?
Ja, dat kun je doen.
Maar het is niet Andermans rommel.
Jij stoort je eraan.
Ja, maar lekker makkelijk.
Dus dan moet ik steeds de rommel opruimen.
En jij gooit het elke dag opnieuw op
straat.
Ja, dat blijft.
Er zullen nog steeds onbewuste mensen zijn.
Mijn ervaring is.
En dat is een olievlek die dan ontstaat
op het moment dat jij dat gaat doen.
Dat is ook de tipping point of de
broken window theorie.
Super fascinerend.
Als er een leegstaand pand is.
En alle ramen zijn nog intact.
Dan is er niks aan de hand.
Maar op het moment dat je daar iemand
het lef heeft om daar een ruit door
te gooien.
Dan zie je binnen no time liggen alle
ruiten eruit.
Want dan is de actie van één persoon
wordt de uitnodiging van heel veel mensen.
En omgekeerd zie je dat ook zo?
En omgekeerd is dat ook zo.
Op het moment dat je een daad van
liefde doet.
Dat werkt super besmettelijk.
In de goede zin van het woord.
En alleen al deze podcast van jou is
een daad van liefde.
Draagt eraan bij.
Draagt eraan bij.
Maar zeg jij dan ook van stel dat
we.
Dit is een beetje de filosofie van de
Maritie.
Als één procent van een groep gaat mediteren.
Heeft dat zoveel effect op de groep eromheen.
Dat er minder criminaliteit is, minder agressie, minder
boosheid, minder pijn.
Aantoonbaar.
Het is aantoonbaar.
Het is wetenschappelijk aangetoond.
Rupert Sheldrake had het over de morphogenetische velden.
Je kunt het noemen wat je wil.
Maar hou het klein.
En ga het doen.
Het betekent dus dat wij, jij en ik.
En het hele team en iedereen voor zichzelf
dat moet gaan doen.
Zo niet en niks, maar op het moment
dat je dat wil.
Maar dat wij dat uit onze vrije wil,
dat wij daarvoor kiezen.
Al die mensen zeggen ik wil de wereld
verbeteren.
Ik verbeter mijn wereld en als wij dat
allemaal doen.
Dan gaan we zien dat er iets verandert.
Dat moet ontstaan zeg jij.
Dat is wetenschap.
Het kan niet anders.
Als jij begint met te zorgen voor jezelf.
In de goede zin van het woord.
En dan ben je geen egoïst.
Want een egoïst verrijkt zichzelf ten koste van
anderen.
Maar iemand die egocentrisch is, die zorgt voor
zichzelf.
Die zorgt dat zijn plek schoon is.
Ik noem het altijd een heilige plek.
Waar jij jouw sacred space, jouw veilige plek
creëert voor jezelf.
En of je nou driehoogachter woont of je
hebt een grote villa.
Dat maakt niet uit.
En vanuit die plek zorg je voor jezelf.
Door je lichaam te verzorgen.
Door je gezondheid te zorgen.
Door je mind schoon te houden.
De oude yogidisciplines die je dan integreert in
je leven.
In je dagelijks leven.
En vervolgens doe je dat naar jouw directe
omgeving.
Doe je dat naar je peergroup.
Naar je familie, naar je gezin, naar je
vrienden.
Naar je buurt.
En ik heb met mijn opleidingsinstituut door de
jaren heen.
Samen met een team van docenten.
Meer dan 30.000 coaches opgeleid.
En ik zeg dat niet om te imponeren.
Maar dat is een legacy die je opbouwt
vanuit een droom die ik had.
Dat ik een brug wilde slaan tussen dat
wat er regulier als bewustzijn is.
En welke alternatieven dat er nog meer zijn.
Jij hebt meer dan 500.000 boeken verkocht.
En sommigen staan weg te stoffen in de
kast.
En voor anderen is dat levensveranderend geworden.
En dat is vanuit een behoefte of een
verlangen om dat te delen.
En diep in ons, in ieder mens, is
dat verlangen erom te delen.
Als je ergens gepassioneerd over bent, dan ontstaat
dat als een vonk.
Dan heb je zoiets van.
En dat maakt niet uit of dat nou
een documentaire is waar je enthousiast over bent.
Of een boek wat je hebt gelezen.
Of een inzicht wat je hebt gekregen.
En als je dat zuurstof gaat geven, dan
wordt het een vlam.
En uiteindelijk als je voelt van ja, maar
hier ga ik heel erg op aan, dan
wordt het een vuur.
Maar als je dat eenmaal voelt, dat dat
echt een passie of een enthousiasme van je
is.
Oh man, dan wil je dat van de
toren blazen.
Dan wil je andere mensen daarmee verwarmen.
En dat is dan de volgende stap van
die vonk.
En gelukkig tegenwoordig, door middel van podcasts, social
media, wat dan ook.
Je kan jouw boodschap, jouw enthousiasme, hopelijk, dat
wat je graag wil ontvangen.
Dat kan je delen op ontelbaar veel manieren
tegenwoordig.
Met heel veel creativiteit en heel veel liefde.
Ja, je kan nog een hoop bagger spuien,
dat kan ook.
Maar word je er nou echt blij van?
En wordt de wereld er nou blij van?
Ik denk het niet.
Laten wij een lichtje zijn in elkaars leven.
Ja, ik zie jou wel als een soort
nachtcafé.
Het is donker in de stad.
En bij jou brandt nog licht.
En iedereen denkt, oh dat brandt nog licht,
daar gaan we naartoe.
Maar ik denk dat dat zo is.
We kunnen allemaal toch een lichtje zijn in
het leven van iemand anders.
Ik zie mezelf als een landingsbaan.
En als je nog een beetje bescheiden bent
over jezelf.
Ik zat gisteren bij jou in de zaal
en ik dacht, wat voor dikke zegt hij.
Hij heeft 1200 man in de zaal en
dat koopt hij vier keer uit.
En hij heeft zoveel boeken verkocht.
En het is echt indrukwekkend wat je doet.
Dus ik heb echt dik respect voor het
werk wat je doet.
Maar jij bent ook begonnen als een soort
landingsbaan waarin je in het begin dacht, ik
heb mijn radiowerk gehaald.
Ik geloof het wel en ik ga met
mijn boot zeilen.
Ik geloof de wereld wel.
Maar ergens was er een vonk.
En je bent op die landingsbaan je vaccinen
lichtjes gaan plaatsen.
Er kwam af en toe een zweefvliegtuig en
je denkt, die Michael is een beetje de
weg kwijt.
Na zijn radiocarrière.
Maar je bent dat gaan voelen en je
bent steeds meer lampen gaan branden op die
landingsbaan.
En nu komen er dikke Boeing 777's komen
te landen.
Omdat jij die landingsbaan hebt verlicht.
En daarmee nodig je andere mensen uit om
hetzelfde te doen.
En het is mooi om te zien dat
het je raakt ook.
Want dat is waar mijn leven om draait.
Raken en geraakt worden.
Jezus, wat heb jij een mooie metafoor.
Wat een fantastisch verhaal.
Mag ik je heel erg bedanken.
Ja, heel graag gedaan.
Dankjewel.
Ja, alsjeblieft.
En zo gaan wij verder op reis.
Ja, prachtig.
Dankjewel.
Alsjeblieft.