⚡️ Shortcast #24 - 4 lessen over Kunstenaar zijn van David Bowie en Moonage Daydream

In deze shortcast krijg je een korte boost voor jouw creatieve makerschap!

Deze keer:
⚡️ Vier lessen over kunstenaar zijn uit de Film Moonage Daydream over David Bowie.
Bowie was een interessante en veelzijdige kunstenaar met een unieke blik op de wereld. Uit de film haalde Dide 4 verrassende lessen & tips over kunstenaar zijn!

Ook een podcast? Of meer informatie over onze andere podcastproducties? Check www.demakerspodcast.com
Dide uitnodigen als presentator of interviewer? Mail naar: [e-mail]

Presentatie en creatie: Dide Vonk⁠
Muziek: David Schwarz

What is De Makers?

De podcast voor makers, artiesten en liefhebbers! In elke aflevering bevraagt Dide Vonk andere makers hoe zij over leven en ondernemen in de kunst en cultuursector. Dit kunnen theatermakers, muzikanten, beeldend kunstenaars, fotografen etc zijn. In de solopodcasts duikt Dide in een belangrijk thema voor creatieve makers.

# Shortcast Bowie

**Intro podcast**

Hallo en welkom bij weer een nieuwe shortcast!!

Ik ben heeel druk bezig met het verbouwen van mijn nieuwe studio dus deze week even geen nieuwe aflevering met gast, maar om jullie niet helemaaal in diepe stilte achter te laten, hier toch een korte aflevering!

Sowieso vind ik het leuk om deze manier van podcasts maken er een beetje in te houden en zo op een laagdrempelige manier mooie lessen te kunnen delen. Voor degenen die het niet weten: Normaal heb ik altijd een aflevering met gast, maar in de maand september heb ik daarnaast ook elke werkdag een shortcast uitgezonden, met daar in een creatieve boost voor jouw makerschap en leven. En vandaag luister je naar weer zo’n shortcast! Deze keer gaat hij over de grootste lessen die ik haalde uit de Film Moonage Daydream, over het leven van David Bowie.

**Intro Bowie**

Ik had laatst een deadline af van een leuk project en wilde graag even wat leuks gaan doen om het te vieren. Zoals ik in shortcast 19 over rituelen noem, is het goed om bij dit soort grote momenten een vast ritueel te creeren. Het was een druilerige dag: Dus ik dacht: Ik ga in mijn eentje naar de bioscoop. Misschien kan dat een nieuw ritueel worden. En ik had al heel veel moois gehoord over de film Moonage Daydream. Een film over het leven van David Bowie.

David Bowie is natuurlijk al van best wat generaties vóór mij, dus ik snap het als je nu luistert en misschien iets minder bekend bent met zijn werk. Maar om de lessen uit deze shortcast te volgen, hoef je zeker geen Bowie-fanaat te zijn en hoef je de film ook niet gezien te hebben.
En voordat ik allemaal diehard fans op mijn dak krijg die zeggen dat ik iets verkeerd heb geinterpreteerd: ik ben absoluut geen bowie-professor. Ik heb simpelweg de film gezien en geprobeerd daar wat lessen uit te halen die op alle verschillende soorten makers van toepassing zijn.

Tijdens het kijken merkte ik dat mijn hoofd en hart overuren draaiden. Geweldige visuals, interviewfragmenten en natuurlijk muziek maar ondertussen dacht ik ook: Pfoe! Er zitten hier zoveel mooie lessen in die ik heel graag met jou wil delen! Na afloop ben ik dan ook nog een kwartier blijven zitten om zo gauw mogelijk alles wat ik heb gezien in mijn notities op mijn telefoon op te schrijven.

Bowie was ene interessante en veelzijdige kunstenaar met een unieke blik op de wereld. Daarom hier in deze shortcast: 4 grote lessen over kunstenaar zijn van David Bowie.

**Intro Moonage Daydream**

Voordat we naar de lessen gaan moet ik even iets delen over hoe deze film in elkaar zit. Ik noem het bewust geen Documentaire. Want het is zoveel meer dan dat. Bij een klassieke documentaire over een popster gaat de filmmaker vaak chronologisch door het leven van de popster heen. Je hoort mensen die de persoon gekend hebben, hoe het was om met die persoon samen te werken, wat die heeft meegemaakt in diens jeugd en hoe dat heeft geleid tot succes.

Maar deze film is iets totaal anders. De regisseur is Brett Morgen heeft een soort audiovisuele trip door Bowie’s oeuvre. Met concertbeelden, spannende visuals, korte audiofragmenten van hysterische fans en fragmenten uit interviews met Bowie. Dit klinkt misschien een beetje vaag, maar op deze manier ga je alsnog chronologisch door zijn leven en werk heen en door de audiofragmenten uit interviews krijg je ook een soort inkijkje in het hoofd van Bowie en hoe hij toen werd gezien.

Ondanks dat ik niet in die tijd leefde en nooit zo extreem diep in het leven en werk van Bowie ben gedoken, was ik echt overweldigd door al het moois.

De Lessen

Nou goed. Dan hebben we enigszins een beeld over hoe de film eruitziet. Laten we naar de lessen gaan.

1. **Verschillende kunstvormen**
- Bowie was nooit alleen geïnteresseerd in muziek. Hij had eigenlijk interesse in vrijwel alle soorten kunst en beoefende dat ook allemaal actief. Uiteraard was hij bezig met mode en make-up, maar ook maakte hij veel videokunst. Dans, maakte performance met tekst en beweging, en hij schilderde. Dit alles was voor hem een hele belangrijke toevoeging of aanvulling voor zijn muziek. De ene vorm inspireert de andere.
- Ook zegt hij dat kunst voor hem als Therapie is. Er zit in zijn Bowie’s familie bijvoorbeeld veel schizofrenie. Bowie was ook altijd bang dat hij dit zelf zou krijgen en hij gelooft dat doordat hij zijn binnenwereld altijd op zoveel verschillende manieren kon uiten, dat hij mentaal stabiel is gebleven. Alle krochten van zijn eigen hoofd, verlangens en gedachten kon hij een plek geven door zich te uiten in kunst.

De les die ik hierin zie, of de tip die ik je wil meegeven: Beperk je niet tot je eigen discipline, maar uit jouw gedachten, verhaal, of wat jij maar wilt uiten met je kunst ook eens op een andere manier! Wie weet brengt het je meer dan je had kunnen verwachten. Ik ben zelf een tijd terug eens een middag gaan modeltekenen en dat was geweldig! Ondanks dat ik mezelf al mijn hele leven vertel dat ik niet kan tekenen of schilderen, heb ik hier zoveel van geleerd. Ik kwam mezelf ontzettend tegen door verschillende onzekerheden die bovenkwamen en merkte hoe ik die naar verloop van de middag ook weer over boord kon gooien. Heel erg inspirerend.

2. Les 2: **Verschillende plekken en methodes**
- Als Bowie merkte dat hij een beetje in een sleur zat, of artistiek een nieuwe uitdaging zocht, veranderde hij -vrij drastisch - van omgeving. Zo verhuisde hij op een gegeven moment vanuit Engeland naar Los Angeles. Toen hij daar weer klaar was na een paar jaar, vertrok hij naar West Duitsland.
- En grappig genoeg stonden deze verhuizingen ook elke keer gelijk aan een hele nieuwe sound en nieuwe manier van werken. In Duitsland ging hij met nieuwe mensen werken en zocht hij naar telkens andere, experimentele manieren om nummers te schrijven. Bijvoorbeeld vanuit een kleur, of vanuit een woord. Of ging hij zelfs in de studio staan zonder enige voorbereiding. Om te kijken wat er gebeurde als hij vanuit improvisatie een nummer ging schrijven. Zo zocht hij allemaal verschillende manieren om zichzelf uit te dagen.
- Wat Bowie ook probeerde was dat hij het schrijven helemaal aan het lot over liet. Dan had hij bijvoorbeeld een aantal verschillende ideeën, schreef deze allemaal op een eigen strookje papier en husselde dit vervolgens door elkaar. Random pakte hij 4 ideeën uit de stapel en combineerde deze dan samen in het maken van 1 nieuw lied!

De les die ik hierin lees is dat we soms denken dat het voor sommige mensen vanzelf komt. ‘Hij is zo briljant, hij maakt toch wel goede dingen.’ Of: ‘Dat zou ik nooit kunnen.’ Ik vind dit experimenteren van Bowie juist een teken van dat zelfs iemand als hij soms vast komt te zitten en een nieuwe uitdaging zoekt. En weet dat je die niet altijd in jezelf hoeft te zoeken, maar dat deze ook kunnen zitten in de vorm van hoe je dingen aan pakt. Als jij altijd vanuit een vaste routine werkt, probeer eens iets anders. De cut-up- techniek, waarbij hij verschillende ideeën door elkaar husselde, vergroot ook nog eens je creativiteit en zorgt dat je jezelf kunt verrassen

3. Blijf weg van comfort
- Als je comfortabel bent, zit je volgens Bowie niet goed. Je moet altijd dan nog wat stappen verder zetten. Hij vergelijkt het met het water in gaan. Als je nog makkelijk kunt staan, is het niet spannend. Ga dieper het water in! Zodat je harder je best moet gaan doen om omhoog te blijven. Wij mensen mogen onszelf wat meer uitdagen. Hij geloofde ook erg in chaos. En dat dat juist goed is voor ons.

4. Bowie speelde vaak een rol
- Hij creëerde heel bewust aan aantal alter ego’s, waardoor hij zichzelf kon blijven vernieuwen. Zijn bekendste alter ego is Ziggy stadust. Een intergalactische boodschapper die in 1972 naar aarde kwam om de mensheid erop te wijzen dat de apocalyps binnen vijf jaar zou plaatsvinden. Door zichzelf in een totaal ander jasje te steken kon hij telkens weer nieuwe kanten van zichzelf delen en nieuwe dingen proberen. “Ik heb mezelf altijd als canvas gebruikt”, zegt hij ergens in de docu. “Ik wilde mezelf niet blootgeven.”
- Hij benoemt ook dat artiesten eigenlijk helemaal niet echt bestaan. Dat ze alleen bestaan in de ogen van mensen. Hij is wat mensen er op projecteren. Ziggy stardust werd ook opeens iets wat hij helemaal niet bedacht had, maar wat mensen er zelf in wilden lezen.
- Mijn les hieruit is dat je jezelf elke dag kunt blijven uitvinden én dat je meerdere gedaantes aan kan nemen. Je hoeft jezelf niet altijd 1 op 1 aan je werk te koppelen. Je mag meerdere kanten belichten van jezelf, zo geef je jezelf ook de vrijheid om misschien dingen te maken die wat gewaagder zijn en wat verder van je af staan. Mensen projecteren er uiteindelijk toch op wat zij erin zien. En waarom jezelf deze vrijheid ontkennen?
- Op een gegeven moment richtte Bowie zich wat meer op ‘commercieel succes’. Hij werkte samen met Pepsi, bracht een commercielere plaat uit. Let’s Dance, pepsi. Al die dingen werden hem door de echte fans niet echt in dank afgenomen. Het leek alsof hij hier op dit punt in zijn carriere de rol speelde van superster. Daarna trok hij zich weer terug en werd de inhoud van zijn werk weer belangrijker. Je kunt jezelf dus altijd iets uit proberen en daarna weer een andere kant op gaan. Hij heeft ook een aantal dingen geprobeerd die niet echt gelukt zijn. Dat is ook oké!
- Wat er denk ik dan ook voor heeft gezorgd dat Bowie zo veel jaar succesvol is geweest en zelfs nu nog heel relevant is, is zijn nieuwsgierigheid, zijn vermogen om zichzelf te uiten in vele gedaanten en zijn creatieve durf.

Dat waren mijn lessen! Ik ben heel benieuwd wat jullie ervan vonden. Ik vond het weer heel leuk om deze shortcast te maken. Door dingen op deze manier op te schrijven komt het ook nog veel meer bij mezelf binnen en onthoud ik de lessen zelf ook een stuk beter. Dus ik hoop dat het voor jullie ook werkt. Wat ook kan werken om zoiets beter te onthouden is om mee te schrijven! Of om iemand anders te vertellen over wat je hebt geleerd uit deze podcast! Zo dwing je je hersenen de informatie nog beter op te nemen. En als je diegene gelijk even vertelt dat ie ook de makers moet gaan luisteren is dat helemaal top.

Tot slot wil ik nog heel even iets zeggen over de filmmaker, Brett Morgen. Die heeft er immers voor gezorgd dat dit alles zo tof naar voren is gekomen.

- Hij heeft 5 miljoen bestanden doorgespit in de familie archieven: nooit eerder vertoonde tekeningen, opnames, films en dagboeken. Dit was vier jaar onderzoek en maar liefst achttien maanden montagewerk. Het is de enige film die ooit goedgekeurd is door Bowies nabestaanden, en de Morgen kreeg ook als enige een all-acces pasje tot hun kluizen. De dedication die hierin zit vind ik echt waanzinnig. Iets wat zo goed gemaakt wordt kost gewoon tijd. Waarschijnlijk zal hij ook tijdens dit proces wel eens gedacht hebben: Waar ben ik aan begonnen? Maar uiteindelijk betaalt hard werk zich altijd op de een of andere manier uit. Dus dat wilde ik nog als laatste inspiratiepuntje meegeven!

Dit was mijn kijk op de documentaire. Uiteraard is dit een hele beschouwende en informatieve kijk, en het was ook niet mijn doel om de ervaring die je beleeft als je de film kijkt, om die hier over te brengen in deze podcast. Daarvoor moet je gewoon lekker de film gaan kijken en je laten verwonderen door alles wat je beleeft.

Thanks voor het luisteren, en tot de volgende!