Subscribe
Share
Share
Embed
Het Havenbedrijf Rotterdam werkt samen met bedrijven in de haven en de overheid aan een toekomstbestendige haven. Een haven waar bedrijven nu en in de toekomst kunnen floreren en zorgen voor inkomsten en banen. En dat alles met een zo minimaal mogelijke impact op het klimaat en de natuur.
Wat hebben we aan meer mijnen als de grondstoffen vervolgens in fietslichtjes gaan die binnen no time kapot gaan, worden weggegooid? Dan hebben we niet meer mijnen nodig, dan hebben we een bodemloze put nodig.
Celwin Frenzen (Host):Welkom bij met groene kracht vooruit. De podcast waarin we vol in de energie en grondstoffenransitie in de Rotterdamse haven duiken. Want er vindt niet één transitie plaats, maar twee. In dit derde seizoen ga ik op onderzoek naar die tweede transitie.
Celwin Frenzen (Host):De grondstofransitie. Om meer te weten te komen over die grondstofransitie spreek ik in deze aflevering eerst met Revke Gunnewijk van Havenbedrijf Rotterdam en later met Klaske Cruck van Circulair. Revke is manager Clean Industry en Transport bij het havenbedrijf. Met haar team is zij verantwoordelijk voor bijdragens aan de grondstofransitie en het verduurzamen van transport. Maar die grondstofransitie, wat houdt dat precies allemaal in?
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):De grondstofransitie is een verandering in hoe we omgaan met materialen die we dagelijks gebruiken.
Celwin Frenzen (Host):Mhmm.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Ik vergelijk het ook weleens de energietransitie richt zich echt op elektronen. Ofwel van fossiele elektronen naar duurzame bronnen uit wind en zon, dan wel in de vorm van waterstof. Ja. En grondstoffenransitie richt zich op moleculen. Oké.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Ofwel een transitie van fossiele grondstoffen zoals olie, kolen en gas naar duurzame bronnen uit biomassa en Kooldioxide, maar ook uit afval. Want in de grondstofransitie gaan we van een lineaire economie, waarin grondstoffen worden gewonnen, gebruikt en weggegooid, naar een circulaire economie. En deze transitie van hernieuwbare grondstoffen en circulaire principes draagt bij aan een duurzamere manier van productie en consumptie.
Celwin Frenzen (Host):Ja. En is dat lineair en circulair is dat dan kan je dat zo letterlijk uitleggen als dat lineair een eindpunt heeft? Het wordt verbrand en dat is het. En circulair schoon we verbranden het, maar we gaan het ook weer opnieuw gebruiken of?
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Nou, bij circulair hoef je dus niet per se te verbranden. In de circulaire economie bestaat afval eigenlijk niet.
Celwin Frenzen (Host):Nee. Dus de afval is een nieuwe grondstof voor een nieuw systeem.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Ja. Dus het blijft een. Ja. En dat is zeker van belang in als je kijkt naar afval en het probleem wat het nu veroorzaakt.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Mhmm. Bijvoorbeeld in de af, de plastic soep
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):in de oceanen. Maar ik denk ook dat iedereen wel een apparaat thuis heeft, zoals een föhn, een laptop, smartphones, elektrisch speelgoed of zelfs een drone. Mhmm. En al deze apparaten die hebben kritieke materialen. En in de wegwerp cultuur waarin we nu zitten, gooien we dat gewoon weg.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Ja, na twee jaar vervang je je telefoon, het speelgoed is kapot. Nou je gooit het weg, je koopt weer wat nieuws. En daaraan daarbij ja verspillen we eigenlijk deze waardevolle materialen. En daarvan vind ik het ook altijd wel leuk om een voorbeeld te gebruiken van Benjamin Splegger. Mhmm. Van
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):de TU Delft. Want hij zegt namelijk wat hebben we aan meer mijnen als de grondstoffen vervolgens in fietslichtjes gaan? Die binnen no time kapot gaan, worden weggegooid. Dan hebben we niet
Celwin Frenzen (Host):meer mijnen nodig. Dan hebben we een bodemloze put nodig. Oké, dus de energietransitie gaat over elektronen en de grondstoffenransitie gaat over moleculen. En we moeten van onze huidige lineaire economie waar afval het eindpunt is, naar een circulaire economie waar afval het beginpunt is en een grondstof voor nieuwe producten. Ik hoor Reffke het net ook over kritieke materialen hebben.
Celwin Frenzen (Host):Wat zijn dat dan?
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Kritieke materialen zijn materialen die van belang zijn, zoals het kan aluminium zijn, maar ook Neoddinium. Nou ja, je hebt een hele waslijst van kritieke materialen.
Celwin Frenzen (Host):Mhmm.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):En die zijn van belang voor ja eigenlijk het produceren van bijvoorbeeld windmolens en batterijen. Dus die zijn zeker van belang voor ook de energietransitie. Dus daar zie je ook dat de grondstoftransitie en de energietransitie ja, veel met elkaar te maken hebben.
Celwin Frenzen (Host):Ja en en waarom noemen we die dan kritieke materiaal? Is dat omdat ze zo belangrijk zijn? Of is is dat omdat ze schaars zijn wat je zegt met die bodemloze put? Beide. Beide, oké.
Celwin Frenzen (Host):Waarom is de grondstoffenransitie zo belangrijk voor nou ja, ik wou zeggen voor de haven, maar eigenlijk niet alleen voor de havens. Is voor iedereen belangrijk natuurlijk.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Klopt. De grondschroefentransitie is cruciaal, omdat onze huidige bronnen niet oneindig zijn. We putten de aarde uit en we hebben een enorme negatieve impact op het klimaat.
Celwin Frenzen (Host):Mhmm.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Je ziet het ook bijvoorbeeld aan de Earth Oversoot Day. Dat is de dag dat we meer grondstoffen gebruiken dan dat de aarde kan produceren in een jaar tijd. En in Nederland is deze al op één april en dat was geen grap. Dus ja, het heeft gewoon een finste aanslag op onze wereld. Zoals wij nu omgaan met deze grondstoffen.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):En daarbij dus ook weer dat voorbeeld van afval. Ja, we moeten echt meer naar een naar hergebruik en naar hernieuwbare materialen.
Celwin Frenzen (Host):De grondstofransitie zorgt dus voor het hergebruik van kritieke materialen. Maar zorgt het er ook voor dat we minder afhankelijk zijn van andere landen.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):De grondstoftransitie draagt ook bij aan strategische onafhankelijkheid. Mhmm. Ofwel als we minder afhankelijk zijn van andere landen van voor bepaalde grondstoffen. Dan zijn we we minder kwetsbaar voor geopolitieke spanningen. En kunnen we onze economische stabiliteit versterken.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):En dit is essentieel nu Nederland en Europa ook steeds meer beseft dat veel van die kritieke materialen die nodig zijn voor bijvoorbeeld de energietransitie. Ja. Dat we daar volledig van afhankelijk zijn, zoals van landen als China.
Celwin Frenzen (Host):De grondstofransitie is dus niet alleen van belang voor heel Nederland, maar voor heel Europa. Welke rol speelt een haven in zo'n transitie?
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Ja, de haven zelf, als je kijkt naar het havengebied. We zijn natuurlijk één van de grootste havens.
Celwin Frenzen (Host):Mhmm.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):En daarom spelen we nu al een rol in op- en overslag en verwerking van grondstoffen. We zijn natuurlijk van oudsher een groot petrochemische cluster. Waar raffinaderijen van olie producten maken. Ja. En deze bedrijven gaan steeds meer gebruik maken van afval en ook biomassa.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Daarom hebben we ook meerdere fabrieken die al bio brandstoffen produceren hier in het gebied. We zijn zelfs het grootste biobrandstoffen cluster van Europa. Mhmm. Maar we hebben ook bouwmaterialen die hun weg weten te vinden naar de haven, zoals taal en schroot en asfalt wordt gerecycled. Maar ook kritieke materialen zijn niet nieuw voor ons.
Celwin Frenzen (Host):Mhmm.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):We hebben bijvoorbeeld materialen als aluminium en nikkel en koper. En die worden hier al opgeslagen. En veel andere kritieke materialen die ja, die gaan ook door de haven. En dat zijn dan wat kleinere hoeveelheden die gewoon in containers zitten. Ja.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):En wat ook altijd wel mooi voorbeeld is, is dat we in het havengebied een reuse en recycling facility hebben voor EV batterijen. Ja. En hieruit wordt dan kobalt en lithium gehaald. Ja, wat weer belangrijke grondstoffen zijn voor dus de energietransitie voor bijvoorbeeld elektrische auto's.
Celwin Frenzen (Host):Wat is de rol van het havenbedrijf in dit hele verhaal? In die transitie?
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Ja, nou het het havenbedrijf ontwikkelt het havengebied in het belang van de Nederlandse samenleving op de lange termijn. En daarom vinden we het belangrijk dat klanten ook bijdragen aan die energie- en grondstoffen transitie. Dus we vragen ze om plannen te maken en hierin te investeren. Ja. We zetten daarbij projecten op samen met ketenpartijen.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):En we trekken ook nieuwe klanten aan die bijdragen aan de grondstoftransitie. En verder investeren we in infrastructuur, lobbyen voor beleid en zetten we dus ook echt heel erg in op die samenwerkingen en overeenkomsten tussen bedrijven, overheden, andere havens en kennisinstellingen. Ja. Ja en wat ook belangrijk is, is om de rol te kunnen vervullen als haven en industrieel gebied, wat we de afgelopen jaren al hebben gedaan. En als we dat ook naar de toekomst toe willen doen, dan is het ook belangrijk dat er sterk beleid komt.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Want zo kunnen we eigenlijk stimuleren die duurzame ontwikkelingen, een gelijk speelveld, maar ook een verbetering van het vestigings- en investeringsklimaat. Want als uiteindelijk die industrie verdwijnt, ja dan kunnen we ook niet meer die rol vervullen voor die grondstoffen voor Nederland en voor Europa. Ja.
Celwin Frenzen (Host):Kunnen we
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):ook niet bijdragen aan die klimaatdoelen.
Celwin Frenzen (Host):Nee precies. Heel veel samenwerkingsplannen dus met met wie zit je dan allemaal? Is dat puur alleen maar met de overheid of met Europa of met nog veel meer mensen misschien wel?
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Nee, we zitten echt met de hele keten. Dus zowel bedrijven, als overheden, als kennisinstellingen, als sector vertegenwoordigers. We hebben echt iedereen nodig Mhmm. In die hele keten om uiteindelijk die transitie te kunnen bewerkstelligen. Want een grondstoftransitie is nog niet zo simpel om eigenlijk te doen.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Want het vraagt echt om een gezamenlijke inspanning van de markt over de en alle betrokken partijen. En we hebben diverse oplossingen nodig. Dus het gaat van recycling, hergebruik en reparatie tot circulaire en productiemethodes. Maar ook stimulerend beleid. En dit alles is eigenlijk allemaal nodig om ja, die transitie te doormaken.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):En het mooie is dat wel steeds meer partijen daar ook op inzetten. En dat is ook al de eerste voorbeelden laten zien dat het kan.
Celwin Frenzen (Host):Ja. En waar zit dan denk jij de de grootste uitdaging? Want in principe zou je als je er heel basaal naar kijkt, dan is het natuurlijk de de afval is er al. Dus we zouden het al kunnen doen. Maar waar zit dan die grootste uitdaging, waardoor het nog niet gebeurt?
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Omdat op dit moment er nog veel dus haken en ogen zitten aan die grondstoftransitie. Dus we weten heel goed wat fossiel ons oplevert en hoe we ermee om moeten gaan.
Celwin Frenzen (Host):Ja.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):En je ziet dat als we overschakelen naar andere grondstoffen, dan kom je gewoon tegen ja bepaalde kinderziektes aan. En de business case daarin ook nog wel eens uitdagend.
Celwin Frenzen (Host):Van het Rotterdamse havenbedrijf gaan we richting het Haarlemse Circulair. Daar midden in een creatieve hub in een oude loods heb afgesproken met Klaske kruk. Met Circulair richt zij zich op het hoe dan vraagstuk van de grondstoffenransitie. Oftewel ze helpen bedrijven en organisaties die circulair willen worden dit te bereiken. We hoorde Reffke eerder al vertellen over het verschil tussen de energietransitie en de grondstofransitie.
Celwin Frenzen (Host):Maar wat is nou de samenhang tussen de twee? Klaske legt het uit.
Klaske Kruk (Circularities):Die samenhang is echt enorm groot. Kijk waar meeste mensen aan denken is zonnepanelen en windmolens die worden ook gemaakt van grondstoffen en hele belangrijke grondstoffen. Dus ook heel veel metalen die ook moeilijk verkrijgbaar zijn of worden of duurder worden. En die een enorme milieu-impact ook hebben bij het mijnen van die grondstoffen. Dus daar denken mensen heel vaak aan van kunnen we windmolens en zonnepanelen niet ook bijvoorbeeld maken op een circulaire manier, zodat we die grondstoffen ook terug kunnen krijgen en dat we ook voldoende grondstoffen houden, zodat die energietransitie niet enorme rem gaat krijgen omdat we niet aan die grondstoffen kunnen komen of omdat de prijzen te hoog worden.
Klaske Kruk (Circularities):Dat is één. Maar het tweede hele belangrijke is dat we denken heel vaak aan de energietransitie als we moeten zonnepanelen neerzetten, we moeten windmolens neerzetten, misschien nog wat geothermie, En dan zijn we klaar, dan is klimaatverandering voorkomen of de rem erop gezet. Maar niets is minder waar, want we vergeet eigenlijk de kraan dicht te draaien, want de meeste uitstoot die komt vrij bij het mijnen van grondstoffen, het transporteren en het produceren van die grondstoffen tot uiteindelijke producten. Dus die onze manier van consumeren en produceren wordt alleen maar groter en groter. En dus ook ons energieverbruik en dus onze uitstoot gaat heel veel harder dan dat we dat kunnen verduurzamen.
Klaske Kruk (Circularities):Dus wil je iets doen tegen klimaatverandering of wil je de energietransitie sterk inzetten, dan is je allerbelangrijkste knop grondstoffen. En je allerbelangrijkste knop circulaire economie. En we vergeten dus eigenlijk heel vaak die kraan dicht te draaien en daar moeten dus heel hard
Celwin Frenzen (Host):aan gaan werken. De grondstofransitie is dus onlosmakelijk verbonden aan de energietransitie. En wij als klein kikkerlandje kunnen een enorme impact maken op die grondstofransitie. Waarom?
Klaske Kruk (Circularities):We kunnen hier heel erg verschil maken, omdat wij als Westerlingen en Nederland als één van de rijkste landen ter wereld ongelooflijk veel grondstoffen gebruiken, omdat we dus heel veel inkopen en dus ketens hebben over de hele wereld tot in de verste uithoeken van de wereld, waar wij, omdat we daar grondstoffen mijnen transporteren van grondstoffen producten maken, dus fabrieken hebben, dat we daarmee een heel grote invloed kunnen hebben op de manier waarop er bijvoorbeeld alleen al wordt gemengd, getransporteerd en ook hoe die producten worden gemaakt. Dus alleen al van bijna uit inkoopperspectief kunnen wij ontzettend veel doen. Naast dat we gewoon eigenlijk ook gewoon heel erg veel baat hebben natuurlijk überhaupt om onze eigen economie in stand te houden, omdat wij zo ontzettend grondstof intensief land zijn. Dus de meeste grondstoffen die wij gebruiken komen natuurlijk elders uit de wereld en daar is onze gehele economie of bijna gehele economie van afhankelijk. Dus als we daar niet heel snel, heel serieus mee aan de slag gaan gaat ook onze economie daar natuurlijk een enorme klap van krijgen.
Celwin Frenzen (Host):Nou heb ik wel eens ergens gelezen dat mensen zeggen van ja, de energietransitie die loopt best wel op de tijdlijn, goed op de tijdlijn, maar die grondstoftransitie die loopt eigenlijk een beetje achter. Klopt dat?
Klaske Kruk (Circularities):Dat beeld herken ik wel. Het is veel minder een thema hè, dus voor heel veel mensen is het ook echt nieuw om te denken van hè hebben grondstoffen dan zo'n zoveel impact op de energietransitie? Dus dat is al hè bijvoorbeeld in de bouw of in de, of in de infrastructuur is ongeveer tachtig of vijfentachtig procent van de emissies komt echt uit grondstoffen. Maar dat is wel iets wat mensen zich eigenlijk niet zo heel erg goed realiseren. Ja.
Klaske Kruk (Circularities):Dus het is ook nog een soort bewustzijn wat nog onvoldoende er is. Dus ik denk dat we daar nog echt een hele grote slag in te slaan hebben. En er zijn ook verdomd weinig middelen nog eigenlijk voor de hele grondstoffenransitie. En er zijn ook nog geen duidelijke regelgeving over grondstoffen, Die beginnen er een beetje te komen, met name vanuit Europa. Je hebt de Critical RAL Material Act en de wetgeving die eraan komt over hoe je je product moet ontwikkelen enzovoort, dat begint er wel aan te komen.
Klaske Kruk (Circularities):Maar in de energietransitie is er regelgeving, zijn er dus ook stevige middelen en is er heel veel bewustzijn en die drie dingen ontbreken eigenlijk nog in een grondstoffen transitie.
Celwin Frenzen (Host):Ja, dus daar is nog een grote slag te slaan eigenlijk.
Klaske Kruk (Circularities):Zeker.
Celwin Frenzen (Host):Is dan dat beeld die ambitie van de Rijksoverheid om in tweeduizend vijftig met Nederland circulair te zijn, is dat dan wel realistisch?
Klaske Kruk (Circularities):Het is überhaupt de vraag of het een realistische doelstelling is. Mhmm. Ook al zou je hem in tweeduizend zeventig zetten over over weet ik veel hoeveel jaar en of je hem überhaupt zou willen nastreven, dat is ook nog een heel groot vraagstuk. Ik kijk aan de andere kant er kan in een korte tijd ongelooflijk veel gebeuren. Ook die energietransitie die is echt heel snel eigenlijk heeft hij plaatsgevonden hè?
Klaske Kruk (Circularities):Dus dus ook heel lang is er een beetje zo laf tegenaan gehangen en en toen op een gegeven moment Of
Celwin Frenzen (Host):weet je wel.
Klaske Kruk (Circularities):Echt wauw, daar ging 'ie. En daar zitten we nu middenin. En dat kan natuurlijk ook heel sterk met de grondstoffenransitie gebeuren. Ik denk ook dat we ze wel moeten, hè, willen wel economisch als land ook overeind blijven en als bedrijven. Maar daar zijn we nu nog niet.
Klaske Kruk (Circularities):Tegelijkertijd er kan dus nog heel veel gebeuren. Maar ik vraag me überhaupt af of een doelstelling van honderd procent circulair in tweeduizend vijftig iets is wat je zou willen of moeten nastreven. Want wat is nou honderd procent circulair? En wat heel veel partijen dan doen die zeggen van nou wij streven die doelen na. Dus wij als MKB bedrijf XYZ zijn dus honderd procent circulair in tweeduizend vijftig.
Klaske Kruk (Circularities):Nou dan zet iedereen met deze hand onder handtekening onder, want die zegt ja goed klinkt goed. Mhmm. Maar wat betekent het? Ja. Geen idee.
Klaske Kruk (Circularities):Dus het zet helemaal niks in actie. Dat geldt ook voor als een gemeente dat gaat zeggen of een provincie of wat dan ook. Dus dat dat vind ik al moeizaam. En wat sommige mensen eronder verstaan is we gaan dan honderd procent van onze materialen volcontinu hergebruiken. Maar kan dat wel?
Klaske Kruk (Circularities):Ja. Is een grote vraag, want heel veel van die grondstoffen, je kun je misschien meerdere keren achter elkaar gebruiken als je de juiste grondstoffen gebruikt en ze onder de juiste manieren ook gebruikt en toepast. Maar ja, er zit ook een einde levensduur aan. En het is ook niet per se heel erg dat je sommige grondstoffen opnieuw moet blijven winnen. Bijvoorbeeld bananen Ja.
Klaske Kruk (Circularities):Of zo. Die wil je niet per se gerecycled terugzien. Nee. Hè, dus er zijn genoeg grondstoffen die helemaal niet per se hergebruikt of gerecycled hoeven te worden. Het gaat er veel meer om wat de impact is van die grondstoffen en hoe makkelijk ze weer ook opnieuw in de bioscoopfeer kunnen worden opgenomen.
Celwin Frenzen (Host):De grondstofransitie loopt dus echt achter op die energietransitie. Maar zou net als die laatste ook zomaar ineens in een stroomversnelling kunnen komen. Maar wat moet er gebeuren om die grondstofransitie echt los te krijgen?
Klaske Kruk (Circularities):Ik denk in eerste instantie dat er echt wel meer bewustzijn moet komen over het effect van grondstoffen op onze economie en ook op onze ecologie en op onze samenleving en op zijn gezondheid dan ook met name. Dat is er eentje. Ik denk dat het ook echt wel gaat helpen als er stimulerende maatregelen worden genomen.
Celwin Frenzen (Host):Dus bijvoorbeeld een
Klaske Kruk (Circularities):eerlijke prijs voor meer belastende materialen of meer voor meer belastende materialen of meer belastende producten, zodat het ook veel makkelijker wordt om een keuze te maken in een winkel als consument, maar dat het ook als producent een veel makkelijker overweging wordt om hierop te gaan investeren en mee aan de slag te gaan. Ja. En we zien nu nog heel veel circulaire initiatieven gewoon failliet gaan. Dus dat is denk ik een hele belangrijke. En ik denk ook dat het heel veel gaat over mensen opleiden.
Klaske Kruk (Circularities):Want een circulaire economie daar denken we heel vaak aan in termen als van dan gaan we een nieuwe fabriek neerzetten of dan komt er een wethouder of een directeur en die gaat een lintje doorknippen of we hebben een totaal nieuw product ontworpen. Maar in feite is de circulaire economie veel saaier. Hè dat gaat over stapjes die jij als inkoper kan nemen, die jij als klantcontact persoon kan nemen, die jij die dus meerdere mensen in een bedrijf, maar ook meerdere mensen in een keten kunnen nemen om meer circulair te worden. Want het is dus niet iets wat je morgen bent, dat zijn eigenlijk allemaal dingen die je moet gaan regelen en die soms taai zijn. Maar het goede nieuws daarvan is ook dat het wat minder heftig en zwaar en intensief is dan het misschien is dan als je het idee in je hoofd hebt dat je ergens een fabriek moet gaan openen.
Klaske Kruk (Circularities):Ja. Dus opleiding is denk ik ook nog een hele sterke andere. Naast denk ik dat er veel meer ook geld moet komen voor met name procesgeld zoals ik dat noem. Ja. Dus dat zijn niet de grote investeringen voor fabrieken of voor producten.
Klaske Kruk (Circularities):Dat geld is er namelijk al best wel heel erg veel. Sterker nog, dan maken we niet op met zijn allen. Maar geld om na te denken over wat gaan we dan anders doen.
Celwin Frenzen (Host):Ja, hoe kan je het proces verbeteren.
Klaske Kruk (Circularities):Hoe kunnen we het proces verbeteren? Hoe gaan we meer samenwerken enzovoort. Ja, dat is eigenlijk waar het vooral nu heel vaak aan ontbreekt.
Celwin Frenzen (Host):Eens even kijken naar de tijdlijn. Waar zitten we nu op de tijdlijn? De energietransitie hadden we het in het begin al over, die die loopt al even en voor gevoel is die de laatste jaar, anderhalf jaar misschien wel in stroomversnelling gekomen. Hoe zit dat met de grondstoftransitie?
Klaske Kruk (Circularities):We zitten nog wel een beetje in de baby fase, vrees ik. We zijn wel voorzichtig stapjes aan het nemen, maar als baby val je natuurlijk regelmatig. En Ik
Celwin Frenzen (Host):ken de kinderziektes.
Klaske Kruk (Circularities):De kinderziektes die zitten er zeker nog in. Dus ik denk nog wel echt in de baby fase. In de energietransitie gaat natuurlijk ook echt niet alles over rozen en dat gaat ook met vallen en opstaan. Maar dat is eerder een kleuter die op zijn fiets af en toe een bocht nog even uitvliegt zeg maar. Dit is wel echt meer een baby die de eerste stapjes neemt.
Celwin Frenzen (Host):Ja, die neapte loopt.
Klaske Kruk (Circularities):Ja, nog even op zijn dikke pamper af en toe neer knalt. Ja. Dat gevoel heb ik wel, ja. Nee. Dus daar mag nog wel wat, daar mag echt nog wel wat meer aandacht naartoe.
Celwin Frenzen (Host):Er moet dus nog veel gebeuren om de grondstofransitie op gang te krijgen. Ik ben wel benieuwd of er een koploper is, zoals je dat in alle transities altijd wel ziet. Is er één branche die op circulair gebied al echt voorop loopt?
Klaske Kruk (Circularities):Ik denk dat er in de meeste branches wel vooroplopers zijn, dus dat is positief nieuws. Als je echt een pistool op mijn hoofd zou zetten en zou zeggen nou moet je één branche noemen, dan zou ik misschien wel de meubelbranche noemen. Er zijn heel veel voorbeelden in de meubelbranche, heel veel verschillende organisaties die best best wel heel veel doen. Dus als je je kantoor moet inrichten, nou, you can eat your hard out in hergebruikte, meubilair, gerecycled spullen die je zelf kunt laten omvormen enzovoort. Daar zie ik echt wel heel veel in.
Klaske Kruk (Circularities):Maar je ziet het eigenlijk in de meest in de textielsector zie je koplopers. Je ziet eigenlijk in alle sectoren zie je gewoon wel wat koplopers die gewoon aan de slag zijn gegaan. Dat die denken wij zijn hier de innovatieve buitenboordmotor en daar wordt ook echt wel naar gekeken. Die hebben een hartstikke grote functie denk ik.
Celwin Frenzen (Host):Elke aflevering van deze podcast serie sluit ik af met dezelfde vraag voor al mijn gasten. En deze keer stel ik hem aan Revke Gunnewijk van het havenbedrijf. Hoe gaat zij zelf met groene kracht vooruit?
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Wat doe ik persoonlijk? Ik denk dat ik bij elke keuze die ik maak wel nadenk over of het betere wereld of het of ik daarmee een bijdrage doe aan een betere wereld.
Celwin Frenzen (Host):Mhmm.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Dus ik ben vegetarisch. Ik probeer steeds meer vegan te zijn. En eigenlijk alle materialen die ik dus zelf koop, alle producten die zijn natuurlijk of dus met circulaire principes ontworpen. Dus ik zou nooit iets van plastic kopen of iets wat snel kapot gaat. Mhmm.
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Daarnaast zet ik me in voor regeneratieve landbouw. Nou dat is misschien te ingewikkeld woord
Klaske Kruk (Circularities):voor deze podcast. Ik ben
Celwin Frenzen (Host):benieuwd, want
Refke Gunnewijk (Havenbedrijf Rotterdam):Dat is landbouw waarin je eigenlijk op een natuurlijke manier omgaat met processen, zodat je niet kunststoffen of pesticiden moet toevoegen. Dus een beetje mijn big little farm. Ja. Als je die film ooit hebt gezien.
Celwin Frenzen (Host):In de volgende aflevering van met groene kracht vooruit.
Joost Nuijten (Ministerie van EZK):We zitten nu gezellig op een ministerie, maar wij wij doen het hier niet in ons eentje hier achter een bureau en we doen het ook niet in ons eentje als overheid. Het is echt een verhaal wat we met het bedrijfsleven moeten doen, met kennisinstellingen moeten doen, met maatschappelijk middenveld moeten doen.
Celwin Frenzen (Host):Dank voor het luisteren naar deze aflevering van met groene kracht vooruit. Dank aan mijn gasten Revke Gunnewijk en Klaske Kruk voor hun bijdrages in deze aflevering. In de volgende aflevering duik ik dieper in de kritieke materialen. Wil je tot de tijd meer weten over deze podcast of over de energie en grondstoffenransitie in de Rotterdamse haven? Neem dan een kijkje op WWW punt com slash groene kracht.
Celwin Frenzen (Host):Krijg je geen genoeg van onze podcast? We hebben er nog veel meer voor je klaarstaan op w w punt com slash podcast.