Shortcast #21 - Zo kom je uit een creatieve blokkade (en bestaat zoiets wel echt?)

In deze shortcasts krijg je elke werkdag een korte boost voor jouw creatieve makerschap!

Met deze keer:
Creatieve Blokkade. Bestaat dit fenomeen wel echt? Hoe zorg je dat je er niet aan ten onder gaat? En hoe kan een nieuwe fixatie daarbij helpen? Ook deelt Dide hoe niemand minder dan Walt Disney uit een creatieve blokkade kwam.

Voor uitgebreidere info en hulp bij een Makers Blokkade, check: https://www.demakerspodcast.com/podcast/episode/c190d286/dm68-solo-podcast-dide-vonk-over-makers-block-and-innerlijke-criticus-met-opdrachten
Voor extra inspiratieopdrachten, check: https://www.demakerspodcast.com/podcast/episode/bfb0b4af/dm75-solopodcast-2-weerstand-overwinnen-en-10-tips-om-altijd-inspiratie-te-hebben
Luister hier de aflevering over Walt Disney: https://www.httotw.com/walt-disney-part-1/

Ook een podcast? Of meer informatie over onze andere podcastproducties? Check www.demakerspodcast.com
Dide uitnodigen als presentator of interviewer? Mail naar: [e-mail]

Presentatie en creatie: Dide Vonk⁠
Muziek: David Schwarz

What is De Makers?

De podcast voor makers, artiesten en liefhebbers! In elke aflevering bevraagt Dide Vonk andere makers hoe zij over leven en ondernemen in de kunst en cultuursector. Dit kunnen theatermakers, muzikanten, beeldend kunstenaars, fotografen etc zijn. In de solopodcasts duikt Dide in een belangrijk thema voor creatieve makers.

# Shortcast 21 - Blokkade 28 september

In de shortcast van gisteren sprak ik over hoe het artistieke volgens mij persoonlijk, bij creatieve makers altijd belangrijker moet blijven dan het zakelijke.

Maar wat nou als het je even niet lukt om dat artistieke aan te zwengelen?

Als je keer op keer weer gaat zitten om aan de slag te gaan, maar er komt helemaal niks uit. Je voelt je shit, onwaardig, een slechte kunstenaar en daalt af in een een negatieve vicieuze cirkel waar soms weer moeilijk uit te komen is.

Weet dan ten eerste dat dit heel erg normaal is. Dit gebeurt bij iedereen. Misschien wel vaker dan je denkt.

Zie dit dan ook als juist onderdeel van het creatieve proces. Iets creatiefs maken is niet altijd alleen maar makkelijk. Het bestaat ook uit dagen of nachten zwoegen, losse eindjes die je maar niet aan elkaar geknoopt krijgt. Dat ene stukje van een tekst dat maar niet lijkt te werken en daar eindeloos op pielen. Jezelf belachelijk slecht vinden, honderd rondjes lopen door het huis. Jezelf afleiden met je telefoon en geen zin hebben om weer terug te komen en te gaan zitten.

Als dit alles gebeurt, denk dan niet: Oh nee. Ik zit in een creatieve blokkade. Ik kan het niet meer. Het wil niet, het komt er niet uit. Dit gaat je niet verder helpen. Probeer er met humor en compassie naar te kijken. Lach erom. En leer het herkennen bij jezelf: Oh ja hoor, ik ben weer bezig. Ik praat mezelf weer de put in. Zo verliest het zijn macht. Lach erom. Loop een rondje. Doe wat anders. En ga weer zitten.

In aflevering .. deelde Samya Hafsaoui dat voor haar een blokkade vooral voortkomt omdat je je tijdens het creeren al druk gaat maken over wat mensen er straks van gaan vinden. Dit moet je echt helemaal los laten. Zeker in je eerste fase moet alles mogelijk zijn. Maak je het voor jezelf. Denken aan meningen van buitenaf verlamt je, waardoor je geen stap verder zet en niet creatief aan de slag kan.

Ik vertelde iemand ooit dat ik een creatieve blokkade had en die zei: Dat bestaat helemaal niet. Je moet gewoon ophouden met excuusjes bedenken en aan de slag gaan. Ik denk dat hij ergens wel en ergens geen gelijk had.

Er was op dat punt al heel lang creatief niks uit mijn handen gekomen. Door die frustratie had ik steeds minder zin om aan de slag te gaan en begon ik inderdaad met excuusjes maken. Ik maakte nu even niet zoveel, maar dat was omdat ik even te veel andere dingen aan mijn hoofd had. Ik vond andere dingen even belangrijker. Dus ik maakte nu even niks - maar dat kwam wel weer als ik het rustiger had. Door dat steeds langer uit te stellen werd de berg steeds hoger. Hierover vertel ik ook in solopodcast 68.

Dus aan de ene kant had deze persoon gelijk. Ik was excuzen aan het bedenken om niet aan de slag te gaan. En daardoor hield die creatieve blokkade natuurlijk stand. Aan de andere kant besefte ik toen ook niet helemaal dat aan de slag gaan heel veel verschillende dingen kan betekenen. Aan de slag gaan kan ook zijn: Een boek lezen. Een rondje lopen. Naar een voorstelling gaan kijken en daar lang over napraten. Een tekening maken. Een andere discipline uitproberen. Een workshop paaldansen volgen. Een vreemde aanspreken op straat. Uit mijn comfortzone gaan. Een mini-fixatie ontwikkelen met een onderwerp wat totaal niks te maken lijkt te hebben met wat ik doe.

Disney

Ik luisterde laatst een podcast, ik zal hem in de shownotes zetten, over het leven van Walt Disney. Een super vooruitstrevende maker die als eerste muziek combineerde met animatie op een legendarische manier. Maar na een aantal films gemaakt te hebben kwam hij in een soort creatieve sleur. Hij haalde eigenlijk niet echt meer plezier uit het maken van films. Wat hij wel deed, in extreme mate, is zich gaan interesseren in treinen. Jawel. Treinen. Wat begon bij een lichte interesse in kleine modeltreintjes, werd een steeds intensere fixatie. Zijn halve studio was op een gegeven moment omgebouwd tot een werkplaats voor het bouwen van treintjes. En zelfs zijn huis was 1 grote treinbaan geworden. Binnen het Walt Disney bedrijf werd dit een beetje onder de pet gehouden. Veel van zijn medewerkers waren stiekem bang dat Walt gek geworden was. Steeds meer van zijn geld en tijd ging in deze treinen zitten. Tot hij op een gegeven moment zelfs een real life station en trein ging bouwen. Je raad het misschien al. Dit bleek het begin te zijn van zijn eerste Disneylandpark. Waar hij vervolgens al zijn creativiteit en passie in kwijt kon. En wat natuurlijk een gigasucces werd.

Dit is een vrij extreem voorbeeld, maar wat ik met dit verhaal bedoel is dat soms niet het antwoord is: stug door blijven werken aan films, omdat dat nou eenmaal is wat mensen van je gewend zijn. Jezelf maar blijven forceren in een mal die op dit moment niet past. Het kan ook juist zijn: je aandacht durven te focussen op iets totaal anders. Je daarin durven verliezen. Misschien heb je al wel te lang een jas aan die niet helemaal lekker meer past. Zoek iets wat die vonk wel weer aanwakkert. Waar je helemaal in wilt duiken. Op het moment zelf voelt het misschien als verspilde tijd of totaal onlogisch. Maar iets waar jij jouw creativiteit, artisticiteit en hart en ziel in kan leggen, is nooit verspilde tijd en zal altijd uiteindelijk one way or another weer terugkomen in je werk. Dit komt hoor je ook in de beroemde ‘Connecting the dots’ -speech van Steve Jobs. Tijdens zijn loopbaan verloor hij zichzelf op een gegeven moment compleet in een calligrafiecursus. Calligrafie, voor de mensen die het niet weten, de kunst van het schoonschrift, ook wel handlettering genoemd. Bijzonder mooie lettertypes leren maken. Op het moment was het nog totaal onduidelijk hoe dit hem verder ging helpen, maar later werd dit een groot onderdeel van de basis van waarom het design van alle apple producten zo belangrijk was. Waarom het vooral ook mooi moest zijn.

Grote Steve Jobs fans vinden waarschijnlijk dat ik dit verhaal veel te kort door de bocht vertel, maar dit heb ik ervan onthouden: Durf eens iets anders, of zelfs geks te proberen. Durf je te laten leiden door waar je interesses jou naartoe brengen. Vraag je niet af waarom en tot welk nut. Laat je leiden en ga erin op. Het zal je uiteindelijk een bredere, interessantere maker maken.

Of je vind het vreselijk en komt weer gillend terug bij je oude vertrouwde discipline. Dat kan natuurlijk ook.

Als je graag uitgebreid duikt in de innerlijke processen die ten grondslag liggen aan een makersblokkade: check dan even solopodcast 68. Hierin behandel ik het boek The Artists way en loods ik je via persoonlijke opdrachten door het makersblock proces heen. Of wil je juist nog meer tips om nieuwe inspiratie op te doen: Check dan solopodcast 75.

Het laatste wat ik er nog graag even over wil zeggen is dit:

Er zijn ook mensen voor wie creativiteit en makerschap altijd een walk in the park is. Die starten en niet meer kunnen stoppen.
Ik dacht vroeger altijd dat dit échte kunstenaars waren. Of échte makers. Mensen die niet anders kunnen dan maken. Wat ik over de jaren heb geleerd is dat dit maar een ieniminipini klein onderdeel is van de mensen. Kunstenaar of artiest zijn betekent niet dat je alleen maar overloopt van inspiratie. Vroeger dacht ik vaak: Ben ik wel een maker? Ben ik wel creatief genoeg? Moet ik dan niet dit of dat..?

Nee. Maker zijn of artiest zijn is ook simpelweg een keuze. Een bewuste keuze om het leven te zien als een kunstwerk. Om inspiratie te zien in alledaagse dingen. Om dat om te zetten in iets creatiefs. Ik geloof dat net als mensen, makers er in alle vormen en maten zijn. En dat elk mens creatief en artistiek kan zijn. Als je jezelf ertoe open zet. Als je de tijd erin investeert om steeds beter te worden.

Dus: Bij een creatieve blokkade: Ga niet trekken aan een dood paard. Verbreed je horizon en probeer eens iets anders. Ik ben heel benieuwd wat je kiest.

Veel plezier en tot de volgende aflevering!