Welkom bij zengeluiden, een podcast van Zen.nl.
De missie van Zen.nl is om zoveel mogelijk mensen te faciliteren in duurzaam geluk door middel van zen. Dat doen we dagelijks in veertig meditatiecentra in Nederland. Maar ook met deze podcast. Wij zijn Janneke Koch en Arthur Nieuwendijk. We gaan in gesprek met beginnende en gevorderde beoefenaars over hun persoonlijke ervaringen met zen en zenmeditatie. Wat inspireert hen, wat zijn hun uitdagingen, hoe geven ze vorm aan hun leven en hoe kunnen we elkaar daarbij helpen?
[Intro]
Welkom bij Zen Geluiden, een podcast van zen.nl. De missie van zen.nl is om zoveel mogelijk mensen te faciliteren in duurzaam geluk door middel van zen. Dat doen we dagelijks in ongeveer 40 meditatiecentra in Nederland, maar ook met deze podcast. Wij zijn Janneke Koch en Arthur Nieuwendijk.
We gaan in gesprek met beginnende en gevorderde beoefenaars over hun persoonlijke ervaringen met zen en zenmeditatie. Wat inspireert hen? Wat zijn hun uitdagingen?
Hoe geven ze vorm aan hun leven? En hoe kunnen we elkaar daarbij helpen?
[Janneke]
Ik spreek vandaag met Miente Meijer. Miente is in 2022, zoals hij zelf zegt, achterstevoren begonnen met zen, met een weeksesshin. Hoewel dat pittig afzien was, heeft hem dat er niet van weerhouden om door te gaan met mediteren en met zen.
Onlangs heeft hij deelgenomen aan de zen.nl reis naar Japan. Miente is oud-marinier, vervent zeezwemmer en haakt graag. We spreken over discipline, mentale rust en de dynamiek tussen groepsgevoel en eigenheid.
Welkom Miente, of eigenlijk ben ik welkom in jouw mooie appartement hier in Den Helder. Heel leuk om hier te zijn. We hebben net even samen het uitzicht bekeken hier.
De marinehaven, de haven naar Den Helder zagen we nu ook, of naar Texel bedoel ik.
[Miente]
Ja, die zie je ook. Jij ook welkom hier in Den Helder. Voor de eerste keer.
[Janneke]
Dankjewel. En jij beoefent zen onder meer. Wat doe je zo nog meer?
[Miente]
Naast de zen-beoefening zwem ik veel, ga ik veel. Vooral dekens op het ogenblik. Ik werk nog 24 uur in de week in de maritieme sector als brug- en sluisbedienaar.
In Den Helder op de grote sluis en in Heerhoogwaard op een grote centrale waar we nu 26 objecten hebben. En eind van de winter hebben we daar 35. Wauw.
Ja, en ik wandel graag. Je wandelt graag. En ik lees graag.
Druk. Dus eigenlijk geen tijd om te werken.
[Janneke]
Nee, maar wel heel veel mooie dingen. Ja, ik zie ook hier in je huis overal bedsoets en andere attributen hangen voor het zeezwemmen. Ja, en planten.
En planten, veel planten.
[Miente]
Ja, ik stek graag avocado-pitten, mango-pitten, zaadjes en andere dingen die probeer ik uit te laten botten. Dat moet allemaal een plekje hebben, dus het wordt wel eens wat vol vinden de kinderen.
[Janneke]
Oké, en wat is er leuk aan, dat stekken?
[Miente]
Ik vind het bijzonder hoe uit zo'n zaadje of een pit, waarvan je de vrucht net gegeten hebt na een paar maanden, zo'n worteltje tevoorschijn komt. En dan komt er een takje en dan komen er een paar blaadjes. En als je dat maar lang genoeg koestert, dan wordt dat een prachtige plant.
Ja, maar je moet het wel koesteren. Ja, je moet het met liefde behandelen. Mijn aanrecht is wel eens wat overvol met jonge aanwas.
Het gaat ook wel eens dood. Niet alles lukt. Je ziet wel eens YouTube-filmpjes en dan stoppen ze blaadjes in de grond en van alles.
En dan komt er prachtige bloemen uit, maar dat is niet mijn praktijk. Nee. Nee.
Vijftig procent sneuvelt ongeveer, maar dan nog heb je een huis vol planten. Zeker, ja.
[Janneke]
Je ziet het overal om ons heen.
[Miente]
Ja, ik hou van groen om mij heen. Leuk, leuk. En water.
En water, vooral zeewater. Ja, heel veel. Als het kan drie keer in de week, het hele jaar door.
En het is nu de tijd van het warme wetsuit en wat korter zwemmen. Een uur ongeveer, rond de drie, vier kilometer. Dan drinkt de kou toch ook wel in het pak binnen.
En dat doe ik meestal met drie andere jongens nog. Wij zijn eigenlijk de enige hier in de Noordkop die rond in Helder het hele jaar doorzwemmen.
[Janneke]
Ja. Ik zet even de microfoon ietsje dichterbij. Ik denk dat dat beter is voor de opname.
Dat zwemmen, want jij mediteert ook al jaren inmiddels weer, denk ik. En is dat zwemmen ook een soort van mediteren? Zou je dat zo kunnen vergelijken?
[Miente]
Ja, want je komt in een kadans. De ademhaling, als het rustig water is, dan kan ik om de vier slagen een ademteugel doen. En daar zit een soort melodie in.
Als je in die flow zit, dan kan ik eindeloos doorzwemmen, bij wijze van spreken. Ik kan makkelijker vijf kilometer zwemmen dan wandelen op het ogenblik. Voor sommigen is dat onbegrijpelijk, want die kunnen nog geen tien meter zwemmen.
Maar goed, ik doe het al jaren en ik ben er goed in getraind.
[Janneke]
Ja, het is ook een training.
[Miente]
Ja.
[Janneke]
Is het dan mentaal, of is het vooral dat je fysiek daar...
[Miente]
Het begint met mentaal, want je moet de discipline hebben om gewoon wel drie keer in de week, of zo vaak als je wilt, te gaan zwemmen. En dan komt de conditie daar wel achteraan, als je jezelf elke keer een iets grotere afstand oplegt. En ik heb gemerkt dat sinds ik bij de marine weg ben, sinds 2016, is het met grote sprongen vooruit gegaan, de afstanden dan.
Omdat ik gewoon veel meer tijd heb om te zwemmen. En ik vind het ook gewoon prachtig. Het is gewoon heerlijk daar in zee.
De vrijheid, de wisselende omstandigheden. En als het zomers is, dan gaan we door de windkracht 8 nog wel door. En dan is het eigenlijk geen zwemmen meer, dan is het spelen in de golven.
Je moet eerst door de branding heen zien te komen met je pak en alles aan, zonder dat je wat kwijtraakt. Maar als je dan eenmaal achter de branding zit, dan zit je in die hoge golven en word je alle kanten opgegooid. En dat is ook een stukje verlaag.
[Janneke]
Dan is het spelen.
[Miente]
Ja, dan is het spelen met de elementen.
[Janneke]
Je noemt het spelen, maar ik kan me ook best... Nou, bij mij roept het ook wel een beetje spannend, dat er wat angst oproept. Ja, ik snap dat.
[Miente]
Maar ja, de zee zit zo in mijn lichaam van het varen, van het kajakken daar. Ik heb er gezurfd, ik heb er gedoken. En nu zwemmen ik en dat stuk water op mijn broekzak.
En ik voel me helemaal thuis in het water. En ja, als ik een week alleen thuis ben, dan kan mij ook van alles gebeuren. Zonder dat iemand het in de gaten heeft, bij wijze van spreken.
Dus of dat nou op zee gebeurt, dat pak houdt me drijvender. Dus ik word doorweer gevonden, zeg ik dan altijd maar gekscherend.
[Janneke]
Ja, oké. Want dat is best een rationele benadering natuurlijk.
[Miente]
Ja, er zijn zoveel mensen die alleen zijn. En elk moment van de dag kan jou iets overkomen waar je hulp bij nodig hebt. En als je dat dan niet kunt krijgen zo snel of zelf niet kunt inroepen.
Ja, dat is het nadeel van alleen zijn, denk ik dan.
[Janneke]
Ja. En dat spelen, je noemt het echt spelen in de golven.
[Miente]
Ja, je laat je meevoeren door de golf. Je probeert wel wat te zwemmen en dan ga je eens op je rug liggen. En je laat je een beetje meedijnen.
Of je krijgt een grote roller over je heen. En dan check je even of je bril en alles nog erbij is. En ik heb vaak ook een GoPro bij me.
Voel je even of dat nog er is. Want ik ben ook al van alles kwijtgeraakt. Mijn bril met daarop een mp3-speler voor in het water ben ik al eens kwijtgeraakt.
Ik ben mijn boei wel eens kwijtgeraakt. Een global positioning indicator, dat is een apparaatje waarmee je kunt alarmeren, ben ik al eens kwijtgeraakt. Dat doet allemaal het water.
Dus het is wel een dure sport op die manier.
[Janneke]
Ja, je hebt ook nog wel veel nodig.
[Miente]
Ja, en ik ben wel van het materiaal hoor. Ik zorg wel dat mijn materiaal goed voor elkaar is. Ik heb een hekel aan kou.
Dus ik wil liefst zo weinig mogelijk koud water mijn pak in hebben. Maar als je er koud water in gaat, de eerste schok op je huid, die blijft altijd. Je huid moet altijd eerst even dood worden, zeg ik dan maar.
Gevoelloos van de kou. Dan gaat het wel weer. Het is niet altijd een pretje.
Dat zal ik zeker niet toegeven. Nee, dat is koud af.
[Janneke]
Nee, ik vind wel grappig de tegenstelling. Ik hou helemaal niet van kou. Maar je gaat toch?
Je vindt dus daarin ook wel een heel speelveld. Om het maar zo weer te noemen. Om eigenlijk in die uitdaging...
[Miente]
Ja, de voldoening achteraf is er altijd. Zo van, dat hebben we toch maar weer gedaan. Het was toch wel weer lekker.
Met klapperende tanden en witte tenen en vingers.
[Janneke]
Is dat dan waar je het voor doet? Voor de voldoening die je achteraf ervaart?
[Miente]
Ja, een stukje sportiviteit. Een stuk vasthouden aan de fysieke capaciteiten die je hebt. Het werkt nog wel dat je wat ouder wordt.
Dus het gaat allemaal niet meer zo makkelijk. Er zijn er maar een paar die het doen hier eigenlijk. En dat geeft nog ook wel een kick.
Voor de rest ben ik niet zo'n frilzieker. Maar als ik met mijn haakwerkje op de bank zit... dan heb je dat beeld absoluut niet van mij.
Maar dat vind ik ook leuk. En daar haal ik ook voldoening uit. Ja, je haakt graag.
Ik haak graag, ja. Sinds een paar jaar heb ik het haken weer opgepakt. Ik had het ooit van mijn oma geleerd.
Ik was ook altijd veel met houtbewerking bezig. Dat doe ik nu wat minder. Ik miste toch iets creatiefs om te doen.
Waarom ik weer ben gaan haken, weet ik niet. Maar ik vind het leuk en ik doe het veel. Steeds meer mensen om mij heen hebben een deken van mij.
En die worden daar blij van. En daar word ik ook blij van. Ja, je wil graag mensen blij maken.
Ja, ik vraag er dan alleen de kosten van het wol voor. Met een paar tientjes voor de moeite. Dus dan heb je voor 80, 90 euro een deken van 1,50 bij 1,90.
En ja, handgemaakt. Er zit een labeltje op van handgemaakt. En mijn eigen logo.
Dat vind ik dan wel leuk. En als ik zie hoe blij mensen daar zijn, heb ik ook zoiets van... Nou ja, mooi.
Zoiets simpels als haken, dat iets unieks van me kan maken.
[Janneke]
En je beoefent zen. En ik hoor wat aspecten in zowel het zwemmen als in het haken. Bijvoorbeeld discipline noemde je.
Ik heb de discipline nodig gehad in het begin.
[Miente]
Ja, dat geldt bij veel dingen. Bij mediteren ook. Ik ben voor het eerst met mediteren in aanraking gekomen zo'n 30 jaar geleden.
Toen ik op yoga ging. En daar werd aan het eind ook altijd even een minuut of tien gemediteerd. En dat ben ik eigenlijk door de jaren heen steeds blijven doen.
Maar zonder doel of achtergrondinformatie of richting. En ik had het erbij gedaan voor de gezondheidseffecten. Mijn rug is niet zo goed.
En door die zoektocht ben ik uiteindelijk een jaar of drie geleden bij de zen-meditatie uitgekomen. Ik had er altijd wel een muziekje op de achtergrond. En dan weer eens wat anders.
En dat voegde allemaal niet. Door de zen-meditatie vielen er eigenlijk wat meer kwartjes op hun plek. Zo werkt dat.
Gewoon stil tellen en laat maar komen alles wat opkomt. Dat doe ik nu twee keer per dag. Ochtends een half uur en zaterdags een half uur als mijn werker toelaat.
[Janneke]
Kun je nog eens vertellen over hoe je begon? Hoe kwam het op je pad?
[Miente]
De zen of de meditatie?
[Janneke]
De zen.
[Miente]
Door mijn zoektocht en veel lezen. Ik lees veel. Ik zoek veel op internet op.
En op een gegeven moment stuit je in je zoekopdrachten op zen. Zen-meditatie, boeddhisme. Wat sprak je aan?
De heldere uitleg. De gezondheidsvoordelen. De down-to-earth benadering.
Gewoon zitten. Zitten. Zitten.
En tellen. Vond je niet saai?
[Janneke]
Klinkt ook wel heel saai.
[Miente]
Ook daar komt weer discipline bij. Je moet het wel opbouwen. Ik kon in het begin ook maar 10 minuten zitten.
En in mijn enthousiasme dacht ik van kom, ik ga een sesshin doen. En dat ga ik gelijk een week doen. Als er dan wat is diep in mij wat nog niet blootgelegd is, dan moet het daar wel lukken.
Dus ik was gaan oefenen met zitten. En ik had in het programma wel gelezen hoeveel je moest zitten. Maar er staat nergens in dat je na 25 minuten even weer gaat wandelen.
Dus op een gegeven moment zat ik hier in de kamer met tanden te verbijten. Bijna een uur op mijn kussentje. Ik dacht nou moet ik het wel redden.
Ik wist natuurlijk helemaal niks van een sesshin. Het was aan alle kanten anders dan ik dacht.
[Janneke]
Maar je bent het toch gaan doen. Neem me daar in eens mee, want ik verbaas me een beetje. Want je bent je gaan voorbereiden met een beeld.
Ik moet hoeveel uur achter elkaar zitten. En je ontdekt het thuis eigenlijk van jeetje, een uur. En dat doet best wel pijn.
En toen ben je toch gegaan. Met je koffertje en je zwarte leren.
[Miente]
Ja, daar komt dan toch weer een beetje die militaire achtergrond naar boven. Ik denk het ergens voor gaan. En die discipline heeft mij in al die jaren dat ik op zoek was naar iets wat mijn rugklachten kon verbeteren, in allerlei hoeken gedreven.
Totdat uiteindelijk de pijnpolie zei van we zijn uitbehandeld met jou. Er is niks meer wat wij jou kunnen bieden. En toen ben ik toch verder gaan zoeken, meer in de spirituele hoek.
En via die spirituele hoek kwam ik ook in de zenhoek terecht. En ik dacht van nou, ik moet heel diep gaan om te kijken of er nog iets in mij zit, een blokkade of wat opgelost moet worden. Ik dacht nou, daar moet die sesshin mij bij helpen.
Gewoon onderschat.
[Janneke]
Jij dacht echt gewoon headfirst, roekeloos, bam.
[Miente]
Ja.
[Janneke]
Op mentale kracht en discipline ga ik dit opbrengen.
[Miente]
Achteraf kan je dat zeggen, maar aan de voorzijde had ik toch wel een iets genuanceerde beeld ervan.
[Janneke]
Ja, wat was dat?
[Miente]
Ik had nooit echt pijn ervaren met het zitten. En dat kwam daar wel. Ik had ook een verkeerd kussentje mee, dat was net wat te laag.
Dus dan ga je lopen zoeken, wat is dan wel goed. En op een gegeven moment kan je de pijn ook niet meer verdragen. En dan gaat het bij mij bergaf wat.
Dan ben ik alleen maar eigenwijs waarschijnlijk. Nog een pilletje extra erin om de pijn toch maar een beetje binnen de perken te houden. Zo heb ik die week volgemaakt eigenlijk.
Achteraf wel blij.
[Janneke]
Het klinkt een beetje als of je het overleefd hebt.
[Miente]
Ja, ik heb het overleefd, maar achteraf gezien had ik beter eerst een weekendje kunnen doen. Om eens te ervaren wat het inhoudt. Misschien mij beter voor moeten laten lichten door iemand die er verstand van heeft.
Maar goed, ik ben een beetje achterstevoren met de zen begonnen. Dus eerst met de zeszin en toen heb ik contact met jou opgezocht. Toen had ik al zoveel gelezen dat eigenlijk de beginnerscursus al wel overgeslagen kon worden.
En toen hebben we dat individuele traject gedaan. Nu ben ik een beetje goed optrekt door elke week op de gewone les te komen.
[Janneke]
Op de gewone les in de doorgaande groep.
[Miente]
Ja, nu ben ik ook wel in balans daarin. Het helpt mij heel goed met mijn rugklachten. Als ik zochtes opgestart ben, dan eerst even wat rek- en strekoefeningen.
Dan ga ik mediteren. En dan kan ik mentaal ook die klachten buiten mijn centrum plaatsen. En dan is het daar goed.
[Janneke]
Vertel daar eens wat over. Wat bedoel je dan met mijn gedachten buiten mijn centrum?
[Miente]
Ik heb 30 jaar zo'n beetje met vallen opstaan pillen. En dan weer geen pillen. En dan weer therapie en zo heb ik geprobeerd mijn rugklachten onder controle te krijgen.
En dat is nooit gelukt, ook niet met een operatie en zo. Bij alles wat ik wilde doen, was de afweging van hoe is mijn rug vandaag. Kan ik dat aan?
En heel veel dingen kon ik ook gewoon niet aan. Dus dan maakt het een… Het staat centraal in je denken van alles wordt afgewogen aan die rug.
En daarmee hou je het ook in stand. En ik ben nu zover dat met permanente pijnstilling en meditatie weet ik het uit het centrum van mijn denken te plaatsen. En dan is de pijn ook gewoon minder aanwezig.
[Janneke]
Is er minder controle, het willen controleren?
[Miente]
Nee, de gedachten er weg houden. Het is een simpele oefening, die pijn heet flappie. En als het er weer is dan praat ik tegen flappies over.
Er is geen gevaar met mijn rug, die rug is goed. En dan met concentratie breid ik licht uit over mijn hele lichaam. En dan op een of andere manier verschuift dan de focus van de pijn naar de achtergrond.
Daarmee denk ik er ook niet meer aan. En dan is het er ook niet. Dat heeft mij door al die jaren heen de zen ook opgeleverd.
Mediteren. En ik heb veel meer rust in mijn leven. Ik heb de televisie er een paar jaar geleden uitgegooid.
Ik zit ook soms de hele dag zonder radio aan. Ik kan goed tegen de stilte. En dat bevalt me goed.
[Janneke]
Je kan goed tegen de stilte? Ik vind het misschien wel fijn in de stilte.
[Miente]
Ja, ik gedij daar goed in. Ik kon ook altijd heel goed alleen met de rugzak de natuur in een paar weken. Gewoon wandelen, potjes en pannetjes.
Een beetje naar de natuur kijken. Vogeltjes, beestjes en zo. Als ik maar uitzicht heb.
Uitzicht. Ik ga wel een paar dagen in de bossen, maar dan word ik onrustig. Was ook wel leuk met de zenreis.
[Janneke]
Je bent onlangs teruggekeerd van de reis naar Japan. De Zen.nl reis naar Japan. Ben je met een groep?
Hoeveel mensen waren er mee?
[Miente]
Ik dacht 14, 15 mensen met Jeroen en mij.
[Janneke]
Zijn jullie gedurende twee weken, anderhalve week?
[Miente]
Ja, van 8 november tot 21 november.
[Janneke]
Naar Japan geweest en daar van allerlei mooie zentempels en tuinen bezocht.
[Miente]
Ja, dat was een hele ervaring. Dat had ik een paar jaar geleden fysiek sowieso niet gekund. Ik keek ook wel een beetje tegen die lange vlucht op, maar dat ging allemaal goed.
In mijn beeldvorming zou het vooral onthaasten zijn en van de tuinen genieten. Maar de eerste dag hadden we er al 10 kilometer wandel op zitten en weet ik hoeveel tempels. Dan moest ik s'avonds nog mijn verslag even schrijven.
Toen was ik al in slaap.
[Janneke]
Dat verslag wilde je zelf?
[Miente]
Ja, voor mezelf. Een soort dagboek om terug te kunnen lezen wat ik elke dag had gedaan. De eerste paar dagen hadden we de zendpriester Brian mee die ons op sleeptouw nam.
Voor zijn leeftijd had hij een flinke tempo erin en een zweeperover. Want tijd om stil te staan was er ampers niet. Ik voelde mij soms ook overhoord.
Dan had hij van alles verteld en dan vroeg hij terug van wat was dat ook alweer. Dan keek hij aan en dacht ik, dat is echt een echte professor. Die staat te controleren of we wel opletten.
Dat riep het bij je op? Ja, echt zo'n gevoel van de meester overhoort mij. Dus ik ga wat verder achteraan staan, dan ziet hij mij niet.
Maar die man die weet zoveel. Prachtige tempels. Gewoon heel indrukwekkend allemaal.
Je wilt wel onthaasten, maar je wilt ook van alles zien. Dan moet je ook wel doorlopen.
[Janneke]
Er ging een groep door. Je noemde net wat dingen waar je van houdt. Haken, zwemmen doe je wel met mensen.
Maar ook in de natuur, vogels kijken. Dat zijn allemaal dingen die je vrij in je eentje doet. En dit is echt een groepsgebeuren.
[Miente]
Dat kan ik heel goed. Ja, ik ben echt ook een groepsmens. Ik heb wel geleerd dat als ik met de groep op pad ben, wel een soort van overzicht op de groep bewaar, of het met iedereen wel goed gaat.
Ik heb op een of andere manier... Is dat een soort leiderscapaciteit? Ik liep ook altijd achteraan, kijken of de groep compleet bleef.
[Janneke]
Is dat ook iets wat je in je tijd als marinier...
[Miente]
Ja, dan wordt dat erin gehamerd. Kameraadschap. Er is niet één sneller dan de rest.
Een frappant voorbeeld in de begintijd was, als je aan het hardlopen was met de groep. Als er dan iemand een paar honderd meter voorop liep, dacht je van, ik ben lekker goed bezig. Dan werd hij teruggeroepen, rem maar naar achteren, haal de achterste maar op.
En doe dat nog maar een keer. Net zolang tot ze niet meer de snelste zijn.
[Janneke]
Dat deed jij ook in Japan.
[Miente]
Nou ja, ik heb daar oog voor. Als ik zie dat iemand slecht de been is, dan blijf ik erbij. Dan geef ik die de mogelijkheid om even aan mijn arm te hangen.
Dan gaan we samen. Of iemand die niet zo snel kan in de bergen, daar blijf ik achter. Ik loop niet met de rest mee helemaal door naar voren.
Ik hoef dat niet. Het is ook niet mijn verantwoordelijkheid. Ik hoef me dat ook niet aan te trekken.
Maar ik kan het ook niet over mijn hart verkrijgen om dan maar gewoon door te lopen met het idee er komt nog iemand aanstrompelen. Ook al is daar de gids bij. Nee, dat is iemand van onze groep.
Dan gaat het maar wat langzamer. Dan kom ik er ook wel. Dat was wel een stukje inzicht voor mij weer.
Ondanks dat ik niet meer bij Defensie zit, denk ik dat ik toch nog wel een soort oog voor de groep heb. Ja. Of iemand die te veel meesleept.
Dat ik zeg, geef even wat in die spullen aan mij. Dan loopt het wat makkelijker.
[Janneke]
Ja. Maar offer je jezelf dan ook een stukje op?
[Miente]
Ja.
[Janneke]
Wat offer je je op? Waar zie je je van af zelf?
[Miente]
Ik krijg er meer voor terug in de vorm van waardering en dankbaarheid. Ik ga bij mezelf altijd wel te raren. Kan ik het hebben?
Ja. Kan ik het hebben? Dan vind ik dat geen probleem.
[Janneke]
Wat offer je je op?
[Miente]
Waar zie je je van af? Ik denk het niet. Nee, want ik zie even goed alles nog.
Als er ergens een roofvogel vliegt, dan ben ik vaak een van de eerste die dat ding spot.
[Spreker 5]
Ja.
[Miente]
Of ik nou bepakt en bezakt ben of niet. Mijn ogen zwerven overal heen. Of ik zie een jong blaadje ergens uitkomen.
Ik zie altijd alles. Ik had zelf ook wel last van mijn knieën enzo. Maar goed, als ik zie dat iemand anders nog broeder heeft, dan valt het voor mij wel mee.
[Janneke]
Ja.
[Miente]
Het kan altijd erger. Ja.
[Janneke]
Het kan altijd erger, ja. Ja. En als je zelf in een groep bent, en jij bent dan degene die achterop raakt, verwacht je dan ook, dat de snelste renner even een rondje om jou heen doet om je op te halen?
[Miente]
Nee. Want ik ga er niet automatisch van uit dat anderen net zo in elkaar steken als ik.
[Janneke]
Waarom niet?
[Miente]
Ja. Het heeft ook te maken met hoe ik mijn carrière opgebouwd heb, denk ik. Wat voor mij vanzelfsprekend is, dat hoeft voor een ander niet zo te zijn.
En als ik niet mee kan komen, bij wijze van spreken, dan heb ik misschien de reis verkeerd ingeschat. Dan is dat mijn eigen verantwoordelijkheid. Maar als er dan wel iemand terug zou komen, zou ik dat wel op reis stellen.
Want voor hetzelfde geld kom ik gewoon niet verder. Dat kan ook natuurlijk. Maar dan nog, ik red me altijd wel.
[Spreker 5]
Ja, ook wel.
[Miente]
Anderen waarschijnlijk ook wel. Maar het is toch fijn als iemand dan aan je denkt en terugkomt en blijft even bij je. Al was het alleen maar voor de gezelligheid, om even je gedachten af te leiden.
En dan doen we het samen.
[Janneke]
En die eerste sesshin die je dan hebt gedaan, heb je dat dan ervaren als een reis die je vooral alleen moest afleggen? Die toch wel een behoorlijke pittige afzientocht werd.
[Miente]
Ja, dat was...
[Janneke]
Voelde je je alleen of juist in de groep?
[Miente]
Nou, door het gezamenlijk mediteren voel je wel de groep, maar je proces is individueel. Er waren wel een paar beginnersbijeenkomsten, maar als je dan weer zit, dan zit je alleen. Je ervaart wel de energie om je heen, maar dat doet niks af aan het ongemak wat je ervaart.
Ja. Ik had één breekmoment ergens op de woensdag, toen werd ik ook emotioneel, en toen ging mijn buurvrouw heel voorzichtig af met een zakdoekje. Dat vond ik wel heel lief en heel pittig.
En daarna was het ook wel weer goed. Dus wat het me uiteindelijk opgeleverd heeft, is dat ik eigenlijk na een week alweer wilde gaan.
[Janneke]
O, dat wel?
[Miente]
Ja, ik hou wel van die discipline, die strakheid in het programma. Ik kan daar heel goed op teren, ja.
[Janneke]
Wat helpt je dat, die strakheid in het programma?
[Miente]
Zo zonder communicatie, gewoon van ochtends tot avonds laat, is duidelijk wat er van je verwacht wordt. En als er staat om zes uur zitten we, dan zit ik om zes uur. En ik vind dat heel makkelijk.
Ik was het niet anders gewend bij Defensie. Dan had je een weekly planned programma, daar stond voor elke dag het programma in. En als een oefening om tien uur in de ochtend moest beginnen, dan begon die ook niet, dat iedereen dan binnen kwam druppelen.
Nee, dan was het beginnen.
[Spreker 5]
Ja.
[Miente]
Die strakheid en duidelijkheid, zonder dat je daarop gewezen hoeft te worden, vind ik wel prettig. Ik kan vroeg opstaan en ik mag ook wel graag het andere wakker maken. Dat mocht ik op een gegeven moment niet meer in echt mond, maar goed, ik was wat luidruchtig met wakker maken.
[Janneke]
Oh, dat was je taak in de laatste weekendsesshin?
[Miente]
Ja, dat was met Raúl. Ik had me opgeworpen om omzochtends de mensen wakker te maken. In zo'n klooster waar alles hol is, als je dan op de deur klopt en ze horen drie verdiepingen lager ook dan, dat was niet nodig, zei Raúl.
[Janneke]
Dan zijn ze wel wakker.
[Miente]
Ja, maar dat moest ook op de zen manier. En wat is de zen manier? Rustig en bescheiden kloppen.
Oké. En niet de doden wekken. Maar ja, de eerstvolgende sesshin is met jou.
[Janneke]
Met mij? Oh ja, we gaan naar dezelfde in april, denk ik. Ja, ik had me opgegeven.
[Miente]
Ik weet niet of je het genoteerd hebt.
[Janneke]
Oh, de weekendsesshin. Nou, sorry. Ja, heel goed.
En dan daarnaartoe. Inmiddels ben je een stuk verder. Qua in ieder geval dat je weet wat je te wachten staat dan die allereerste keer dat je eraan begon.
[Miente]
Ja, ik vind het gewoon heerlijk om een weekend te zitten. Lekker rustig zitten. Het kost me ook geen moeite meer.
Nou, dat is niet helemaal waar, maar het kost me...
[Janneke]
Zou je het ook... Wat ik heel interessant vind steeds aan jouw ervaringen die je vertelt, is steeds de beweging naar het samen in de groep en elkaar daarin helpen. En het alleen.
Eigenlijk hoor ik je zeggen, in zo'n sesshin kom je het allebei tegen. Je bent je eigen proces aan het doen, maar je zit ook in een groep. Zou je ook zo'n sesshin of zo'n weekend of een week alleen kunnen doen?
Gewoon hier op je balkon of in je mooie huis.
[Miente]
Nee, hier thuis zou me dat niet lukken. Misschien in de natuur, maar ik betwijfel het. Je hebt de groep nodig.
En wat is dat dan wat die groep je brengt? Nou, als ik hier alleen zou gaan zitten en het zou niet meer gaan, dan zou ik op kunnen staan zonder daarmee de hele sesshin in te verstoren. En als je in een groep zit en je hebt het zwaar, iedereen heeft het zwaar, iedereen blijft zitten.
Dus daarmee put je ook weer kracht uit de rest. En daarom blijf je ook zitten, denk ik. En je blijft zitten voor elkaar.
Ja, maar ook voor jezelf en de rest van de groep, of het de energie is die je in de ruimte samenbrengt. Je blijft gewoon zitten. Je gaat wel eens wat wiebelen misschien, of voorzichtig aan voetjes trekken, maar je wilt ook niet dat anderen last van jou hebben.
Ik geloof niet dat ik het op zou kunnen brengen om een heel weekend lang met het programma op tafel. Nee, zo met die kat hier, die zou me uit de concentratie houden, denk ik. Hier is teveel afleiding.
De bloemetjes, mijn haken, mijn lezen, de zon.
[Janneke]
Ja, maar zelfs je mariniersdiscipline is...
[Miente]
Nee, die zou niet helpen, want ik weet niet wat het dan zou brengen. Als je het thuis doet of ergens anders. Of je dan hetzelfde resultaat hebt als wanneer je met een groep zou gaan zitten.
Het zou meer een heel gedisciplineerde, individuele prestatie worden dan wat je met een sesshin hoopt te bereiken.
[Janneke]
En wat is dat dan?
[Miente]
Nou, als ik ga zitten, dan of ik tel of ik laat mijn gedachten gewoon de vrije lopen. Ik ben altijd benieuwd van wat er gaat opkomen. Wat voor vreemde gedachten of gebeurtenissen komen nog op.
Want ik droom altijd elke nacht. En de ene droom is nog gekker dan de andere. Dus ik heb altijd het idee dat ik ontzettend veel aan het verwerken ben.
En ik zou dat met een sesshin en met mediteren, wil ik daar gewoon wat meer bewust van zijn. Want dan moeten er natuurlijk ook dingen boven komen. En ik heb wel gemerkt in de afgelopen jaren dat het gewoon steeds rustiger wordt.
Er flitsen niet meer allerlei gedachten.
[Janneke]
Maar dat zou je minder hebben als je thuis lang zou mediteren dan dat je dat hebt als je in een groep dat doet.
[Miente]
Ik denk het wel, want als ik hier een half uur gemediteerd heb, dan gaat het makkelijker dan in de ochtend. In de ochtend heb je de hele dag in je hoofd zitten. En dan kijk ik wel stiekem met een scheel oog naar die timers.
Is het al zover? Dan moet je bedenken dat je dat een heel weekend lang moet doen. En dat heb ik met een sesshin nooit, dan ga ik gewoon rustig zitten.
Dan is het 25 minuten, dat is net die vijf minuten minder dan dat ik thuis zit. En op de een of andere manier bel ik altijd. Wie is er dan weer zo?
Ik ga het ook niet proberen thuis.
[Janneke]
Nee hoor, nee. Ik herken het ook wel enigszins hoor, wat je zegt. Maar interessant dat je dus ook het proces van mediteren anders beleeft.
Op een sesshin, als je in een groep mediteert.
[Miente]
Ja, ik wissel dat ook af. Ik heb nog steeds de koan op te lossen. Wat je al gezegd hebt, dat frustreert op een gegeven moment alleen maar.
Dus dat laat ik dan ook weer een tijd los. Of ik wil gewoon even reflecteren op iets. Ik wissel dat voortdurend een beetje af.
En als ik denk dat mijn concentratie vermindert, dan ga ik tellen. En dan kom ik weer in een wat diepere rust. Ik heb daar niet één vaste methode voor, nee.
[Janneke]
Ik wil nog even terug naar Japan eigenlijk. Want we hebben van mediteren. Is er ook in de reis wat gemediteerd?
[Spreker 4]
Ja.
[Janneke]
Wat waren de meditatiemomenten? Niet Seijin-achtig mediteren verwacht ik.
[Miente]
Er is één echte meditatie geweest. Vraag me niet meer welke tempel dat was. We mochten daar voor openingstijd, mochten we daar onder begeleiding van de hoofdabt, mochten wij buiten, op een rijtje langs de zen-tuin, mochten wij mediteren.
Eén ronde van 25 minuten. En ochtends vroeg, mooi weer. Stil in die tuin.
Dat was heel bijzonder. Ook een heel bijzonder voorrecht, want mediteren kan je in principe overal, maar op zo'n plek waar nog actief les gegeven wordt, dat is het klooster waar Rinze ook gestudeerd heeft.
[Spreker 5]
Oké.
[Miente]
Waar na jou de monniken ook weer hun dagtaak oppakken en de toeristen allemaal komen. Als je daar dan vooraf mag komen mediteren, dat is wel heel bijzonder.
[Janneke]
Ja. Dat maakt dus toch wel uit waar je mediteert of in wat voor setting of context.
[Miente]
Ja, of ik nou hier op een balkonnetje zit of ik zit voor een van de mooiste, beroemdste zen-tuinen met een tempel die al honderden jaren staat. Dat maakt wel verschil, dat voel je wel. En wat voel je dan?
De geschiedenis. De tijd staat daar een beetje stil. En dat is een van de dingen die ik ook de reis gemerkt heb.
We hadden een koan. Wat heb je hiervan geleerd? Mooi.
En het antwoord stond in een brief die Rinze meegegeven had, en die mocht aan het eind geopend worden. En ik had geduld. Alles is geduld daar zo.
De tempels, de tuinen, de natuur, die begraafplaats die al sinds 1200 in de bergen ligt, met enorme grote Japanse sedes van 700, 800 jaar oud. En die staan er nog lang nadat wij weg zijn. En die begraafplaats ook, en die tempels hopelijk ook, en die tuinen ook.
Dus dan kan je alleen maar, als je dat voelt, dan kan je alleen maar geduld. Het leven gaat zo snel, dit jaar ook. Het gaat zo ontzettend snel.
Ik heb een heel jaar naar die reis uitgekeken. Zo weer voorbij. Ja, je merkt echt dat je daar neergedrukt wordt van rustig, kalm.
Het hoeft allemaal niet zo snel. Kijk eens wat meer om je heen. En dat leren wij natuurlijk wel blijven in het hier en het nu.
Als je dat daar lukt, dan is dat gewoon fantastisch. Dat ga je hier op je balkonnetje niet redden.
[Janneke]
Nee, dus geduld. Geduld is dat dan dat wat je geleerd hebt uit de hele reis en dat ook weer mee terugneemt?
[Miente]
Het is een herbevestiging van de fase waarin ik nu eigenlijk zit met mijn leven. Gewoon rustiger, wat rustiger, wat minder tempo. Wat meer genieten van de dingen die ik doe.
Ja, ik hoop nog een jaar of dertig mee te kunnen. En als dat in dit tempo kan, zou dat mooi zijn. Carrière is grotendeels over.
Nog een jaartje of zes, dan hoef ik officieel ook niet meer te werken. Wie dat zo nodig moet hoor. Maar ja, ik hou van dit tempo.
Ik hou van alleen zijn, maar ik hou ook van gezelschap. Ik heb allebei nodig.
[Janneke]
Ja, hoi. En dat heb je daar allebei gevonden.
[Miente]
Ja, misschien vond ik die bomen en die natuur nog wel mooier dan de tempels. Daar kijk je snel aan voorbij. Wat mensen maken, dat vind je snel heel mooi.
Maar als daar zo'n grote Japanse zee er staat, kaasrecht. En niet een, maar honderden. Van honderden jaren oud.
Ja, dan ben je nietig. En dat ervaar ik heel vaak in de natuur.
[Janneke]
Wat de natuur gemaakt heeft.
[Miente]
Ja.
[Janneke]
Met heel veel geduld.
[Miente]
Ja, wij zijn maar een split second hier op harde.
[Janneke]
Nou, werd je hier bewust van?
[Miente]
Ja, nog meer dan ik al was. Wij zijn maar een stofje in de tijd. Eén windvlaag en ons leven is weer voorbij.
[Janneke]
Weet je wat ik nou zo grappig vind? Dat jij, toen je begon te vertellen over de reis naar Japan. Dat je, ja, ik had verwacht dat het onthaaste was.
Maar het was heel veel. We hadden al tien kilometer gelopen op de eerste dag. Maar eigenlijk wat ik je hoorde vertellen, dat je eruit terug mee hebt genomen.
[Miente]
Ja.
[Janneke]
Is eigenlijk wat je doel was.
[Miente]
Ja, het is net als met vegeteren, heel tegenstrijdig. De eerste paar dagen waren inderdaad druk en vol. En de tweede helft, waarin Jeroen zelf eigenlijk weer gewoon de leiding had.
Was de ruimte voor meer rust. Om echt de tempels en de tuinen op te nemen. Ja, een hele goede begeleider overigens hoor Jeroen.
Dat moet ook even gezegd worden, petje af. Mooie contacten. Ja, heel gedreven.
Hele mooie reis. Dus als iemand dit nog eens terugluistert. Zeker doen.
[Janneke]
Ja, hartstikke mooi. Fijn dat je zo enthousiast bent teruggekeerd. Ja.
Misschien wel ondanks of dankzij. Dat je van tevoren eigenlijk toch een wat ander beeld had misschien.
[Miente]
Ja, ik heb ook alles op me af laten komen. Ik heb ook niks van tevoren opgezocht. Van de wandeling niet, van de tempels niet.
Echt gewoon open erin. Ja. Ja.
Veel Japans gegeten.
[Janneke]
Beetje zoals je de dingen doet.
[Miente]
Ja.
[Janneke]
Ja. Zoals je op z'n schien bent gegaan de eerste keer.
[Miente]
Ja, ja. Nou, dat is ook weer een beetje tegenstrijdig aan mij. Want ik kan mij tot in detail ook wel voorbereiden op dingen.
Dus wat dat betreft was dit ook wel weer voor mij een andere benadering. Om niet van tevoren dingen uit te zoeken en zo. Het scheelt natuurlijk dat de reis geregeld is.
Dat je zelf ook niks hoeft te plannen en zo.
[Janneke]
Maar je je er dan gewoon aan kon overgeven. Ja.
[Miente]
Ja. Ik had nog nooit zoveel Japans gegeten met stokjes als afgelopen reis. Dus ja.
Nu snap ik waarom die mensen zo gezond zijn.
[Spreker 5]
Oh ja?
[Miente]
Ja, het is ochtends en middags en avonds allemaal kleine hapjes gezond. Rijst, vis, soja en wier. En heel veel dingen waarvan ik gewoon niet wist wat het was.
Maar gewoon allemaal braaf naar binnen gewerkt. Braaf.
[Janneke]
Met de groep meedoen. Met de groep meedoen.
[Miente]
Ja, met de groep meedoen. Dat is belangrijk. Ja, en dat vond ik ook wel heel verrassend.
Elke middag was er bijna een traditionele Japanse lunch geregeld ergens in een restaurantje. Dat is allemaal vooraf al geregeld. Want je kan daar zomaar niet binnenstappen met 15 man, 16 man.
Dan is zo'n restaurantje gelijk vol. Ja. Dan moeten die mensen wel even van tevoren weten dat je daar met een hele club aankomt.
Dat was allemaal goed geregeld. Ja, we hebben twee keer zelf wat lunch moeten halen en dat lekker buiten opgepeuzeld. Ik zou zo nog een keer gaan.
Misschien wel een pelgrimstocht, wie weet.
[Janneke]
Ja, dus er liggen nog wel weer mooie plannen.
[Miente]
Ja, ik ga in mei eerst naar Schotland weer. Dat is een beetje mijn tweede thuis. Daar mag ik graag in de natuur zijn.
En dan sluiten jullie de sesshin in. Dus dan moet ik heel zen de zomer in gaan.
[Janneke]
Wat dat dan ook is. Wat dat dan ook is. Mooi, dankjewel.
Mooi gesprek. Dankjewel. Ik vond het een leuk gesprek.
Leuk gesprek, dankjewel.